İki katlı, kapısız ve kırmızı Routemaster marka otobüsler Londra’da sadece yolcu taşımacılığı yapmıyorlardı. Ağır ağır ve yayalara her zaman daha sayğılı bir duruşu olan emaktar otobüsler aynı zamanda Londra’nın sembollerinden biriydi.
Zaman zaman yolda bozulsalar da kendilerinden fazlaca şikayet edilmezdi. Son anda otobüsü kaçırmak bir yirmi dakika fazladan bekleme olayları yaşanmazdı. Çok isteyen hızlanarak tutu verirdi emektarın kolundan.
Biraz tehlikeliydi, fakat çok hız yapmadıkları için, haylaz yolcular asvalt yola çöyle bir uzanıverirdi. Önce yavaş yavaş sonra hızla tedavülden kaldırılmaya başlandı Routemaster otobüsler.
Evet çocuklu bayanlar için çok kullanışlı değildi, bir yerine iki eleman çalışıyordu. Yaşlı ve engelliler kolay inip binemiyordu. Her şeye rağmen iki katlı emektar otobüsler Londra’ya çok yakışıyordu. Victoria’dan Tottenham’a yaklaşık elli yıl yolcu taşımış 73 numaralı Routemasterlardan sonra özellikle Londra’da yaşıyan toplum mensuplarının sıkça kullandığı 19 numara da emekliye ayrıldı.
Parasız yolcuların üst katları tercih ettiği, genellikle siyah, kendi kendine konuşan şakacı bilet kontrolcülerinin yorgun ve umarsız dolaştığı eski Londra otobüsleri bir bir seferden kalkıyor. Sadece yayalara değil yolcularada saygılıydı eski Routemaster. Önce kimliğini gösterip kendini tanıtarak bir kontrol memuru otobüse biner özür diledikten sonra usul usul biletleri kontrol ederdi.
Son günlerde ‘modern’ otobüslerden birine binenler hatırlayacaktır polis kontrolünde yapılan bilet kontrollerinde önce iri yarı polisler otobüsün kapılarını tutuyor. Kontrol bitene kadar aracın hareket etmesine izin verilmezken, içeriye giren kontrol elemenları kaçak yolcu arıyorlar.
Tarihi dokusunu korumakla ünlü Londra’yı ağır aksak turlayan Routemasterlar birer ikişer emekliye ayrılıyorlar. Şu anda iki elin parmaklarından daha az kalan, eski tip iki katlı otobüslerden bir kaçtane kaldı.
Aralarında Londra’da ilk bindiğim otobüs olan 38 numaralı otobüste var. Çok değil bir kaç yıl içinde bunlarda sadece hatıralarımızda kalacak gibi gözüküyor.
FOTOĞRAF VE HABER: Mustafa Çetinkaya
