The Independent yazarlarından Patrick Cockburn da her altı ayda bir Irak’ın ‘aşabildiği takdirde önünü açabilecek’ sorunlarla yüzleştiğinden sözederek şu öngörüde bulundu:
“Bir kez daha -uzun dönemdeki etkisi bilinmez ama- yeni bir Irak yolunda basit bir gelişme, büyük bir ilerleme gibi sunuldu. Taslak metnin hazırlanması yönündeki ısrar, daha çok Başkan Bush’un Bağdat’ta ilerleme sağlandığını göstermeye ihtiyaç duymasından kaynaklanıyor. Ancak sonuç ne olursa olsun, Irak’ın gelecekte daha İslamcı olacağı kesin.”
“BÖLÜCÜ BİR ANAYASA”
The Guardian gazetesi “Irak’ta varılan anlaşma geleceğin istikrarını riske atıyor” başlığını kullandı. Gazete, Irak’ta iktidardaki koalisyonun nihayet anayasa taslağı üzerinde bir karara vardığını ancak bunun Sünni Arapları dışarıda bırakma yoluyla sağlandığını yazdı.
“Anayasa metni üzerinde Sünnileri dışarıda bırakarak varılan anlaşma, ülkeyi birleştirmekten çok bölebilir” yorumunu yapan The Guardian, şu yorumu yaptı:
“Sızan bazı haberlere göre Irak ‘federal cumhuriyet’ olarak İslam yasaları ile insan hakları ve demokrasiyi birleştirecek. Anayasa komitesinin Sünni üyelerinden biri ise bu durumun, ülkeyi iç savaşa sürükleyebileceği uyarısında bulunuyor.”
The Independent gazetesi ise “Yeni Irak doğuyor mu yoksa bu iç savaşın taslağı mı?” diye sorarak, şu yorumu yaptı:
“Anayasa ABD’nin Irak’tan çekilmek için öngördüğü koşullardan biri. Şiddetin artması ihtimalini Sünni bir delege ‘Bu anayasayı geçirdikleri takdirde isyan, doruk noktasına ulaşacak’ diye değerlendiriyor…”
“3 GÜN YETMEZ”
Öte yandan Irak Anayasa Komisyonu Başkanı Humam Hammudi, dün meclise sunulan, ancak üzerinde anlaşmaya varılamayan konular olduğu için oylanmayan anayasa taslağını tamamlamak için 3 günün yeterli olmayacağını söyledi.
Hammudi, düzenlediği basın toplantısında, Sünnileri anlaşmazlığa düşülen konularda 3 gün içinde ikna etmenin mümkün olmayacağını belirtti.
Çıkmazın nasıl aşılacağına ilişkin bir soruya Hammudi, buna Irak halkının karar vereceğini, halk tarafından seçilen parlamentonun, uzlaşılamayan konuları müzakere ederek karara bağlayabileceğini ifade etti.
275 üyeli mecliste çoğunluğu Şiiler ve Kürtler oluşturuyor. Federalizme karşı çıkan ve Ocak’ta yapılan seçimleri boykot eden Sünnilerin mecliste 17 sandalyesi bulunuyor.
IRAK ANAYASASI TASLAĞININ ANA HATLARI
Irak’ta dün akşam meclise sunulan, ancak anlaşmazlık noktalarının henüz giderilemediği bildirilen anayasa taslağı ana hatlarıyla şöyle:
-Irak rejimi; cumhuriyetçi, federal, demokratik ve çoğulcu bir rejimdir.
-Federal Irak devleti; başkent, bölgeler ve adem-i merkeziyetçi vilayetlerden oluşur.
-İki veya birkaç bölge, referandum sonucunda birleşebilir.
-Bölgesel hükümetler, federal yetkililere verilen yetkiler hariç, yasama, yargı ve yürütme güçlerini kullanma hakkına sahiptir.
-Bölgesel yasama erki, bölge halkının seçtiği tek meclisten oluşur.
-Federal mecliste yasama dönemi 4 yıldır. Meclisteki sandalyelerin en az dörtte biri kadınlara ayrılmıştır.
-Din: İsteyen istediği dine intisap edebilir, herkes inancının gereklerini yerine getirmekte serbesttir.
-İslam; devletin dinidir, yasamanın esas kaynağıdır.
-Demokratik kurallara aykırı kanun çıkarılamaz.
-Dil: Arapça ve Kürtçe resmi dillerdir.
-Federal hükümet, petrol ve doğalgazı, bölge ve vilayetlerle işbirliği halinde yönetir. Petrol ve doğalgaz gelirleri, nüfus dağılımına göre adil şekilde dağıtılır.
