Nihayet Kanada’nın Avrupa’yla karadan bir sınırı da oldu.
Zaten olmaz olmaz dememeli, bu dünyada her şey olur.
Avrupa’daki kuzen ülkelerden Atlas Okyanusu nedeniyle ayrı düşmüş bulunan Kuzey Amerika Kıtası, haliyle ABD ve Kanada’nın şimdi Avrupa’ya, şükürler olsun, karadan bir hududu var.
Kanada’nın kutup bölgesinde buzul denizden komşu olduğu Grönland adasıyla arasındaki en dar boğaz yerinde bulunan çekişmeli Hans Adası meselesi de artık tarihe karıştı.
Coğrafik olarak Kuzey Kutup Dairesine dahil bulunan 2 bin küsür km2’lik dünyanın en büyük adası Grönland, 1814’de, burayla artık işim olmaz diyen Norveç Krallığı tarafından Danimarka’ya devredilmişti.
Halbuki kaçırılmayacak elmas parçasıydı!
Fakat bazen böyle oluyor; uzgörüşlü olmayan idareciler tarafından gözden çıkarılan neler yok ki!
Adanın biraz ılıman sayılabilecek güney tarafında yaşayan nüfus 50 bin kişi kadardır; adanın üstü buz ama altı cevher kaynar.
Maden cenneti deseniz yeridir; çıkar çıkar, kullan, işle, al sat…
Danimarka’nın gelecek sigortası, burasıdır: Hani ¨Yan gel Osman, dört dönüm bostan!¨ gibi…
Danimarka’nın bostanı olan adayla Kanada arasındaki, o da 60 km.genişliğindeki en dar deniz geçidi Kennedy Boğazı’nın tam ortasındaki Hans Adası çok uzun zamandır iki ülke arasında ¨kardeşçe savaş-friendliest war¨ adıyla anılan tatlı bir kavgaya, buna kavga bile denmez, bir tür şakalaşmalı bir çekişmeye sahne oldu.
Hans’ın öyle ahım şahım bir özelliği yok!
Bodrum açıklarındaki Kardak Kayalıklarıbile daha verimli, keçi meçi otluyor hiç değilse.
1 buçuk km2’lik Hans’ın üstünde çayır çimen yok, buz ve kayalık var.
Danimarka’nın biraz da haklı açıklamalarıyla kendisine ait ilan ettiği ve bu nedenle Avrupa toprağı sayılan bu adaya Kanada askerleri sık sık baskın yapar, yüksekliği yirmi metreyi geçmeyen bir tepeliğin üstüne bayrak diker, marş okunur, selama durulur, kendilerinden sonra buraya gelip ¨askerî mıntıka temizliği¨ yapacağı kesin görünen kardeş ülke Danimarka Krallığının askerlerine ikram için Kanada’nın arpa viskisinden bir kasa bırakılır.
Muziplik yapar gibi, bir de Kanada yerlilerininçakıl taşları ustaca dizerek yaptıkları küçük anıt heykellerden birini, andaç diye bırakırlar. Inukshuk adı verilen taş dizimini bilirsiniz, yuvarlak çakıl taşlarının üst üste durmayı becerdiği akrobatik cambazlığı olan çoğu minik, bir kısmı büyücek taş yontular.
Danimarkalı askerler uzaktan bu şovun tamamlanması bekleyip, çatışmaya filan asla kalkışmaz, Kanada komando birliği oradan çekildikten sonra şimdi sıra bizde diye gelip adaya çıkar, Kanada bayrağını saygıyla indirip bir köşeye koyduktan sonra viskiyi içerek, bu kez Danimarka bayrağını göndere çeker; tekrar Kanadalıların geleceğini bildiklerinden viskiye karşılık İskandinav içkisi olanAquavit’i bırakır, sonra ellerini hohlaya hohlaya ısıtıp bir an evvel bu lanet,soğuk yerden uzaklaşırlar.
Nitekim kısa süre sonra yine Kanada askerleri gelir; aynı terane 70 senedir sürer gider. Deyin ki, Kanada viskisiyle Danimarka Aquavit’i alış verişi yapılır.
Aşağı yukarı bu sorunun ortaya çıktığı 1952 tarihinden beri iki taraf artık bu danışıklı dövüşe bir son vermek istedi.
Uluslararası siyaset biliminde aktarıldığı gibi, ¨Demokrasiler demokrasilerle savaşmaz, teritoryal sorunlar önünde sonunda çözülür¨ ve nitekim öyle oldu.
Nihayet 17 Haziran günü iki ülke arasında bir anlaşma imzalanarak Hans Adasının batı tarafı-Kanada’ya ait kesim biraz eksik, doğu-Danimarka tarafı biraz fazla bırakılarak, dünyanın en kısa sınırlarından biri sayılabilecek olan Kanada-Avrupa Birliği hudut çizgisi çekildi; 970 metrelik bir sınır.
Böylece Kanada ile Danimarka Krallığı arasında, diğer deyişle AB topraklarına bir sınır ortaya çıktı; hayırlısı olsun.
Bir kayalık adayı Danimarka’yla kardeşçe pay eden Kanada’nın bu kara sınırı dışında deniz açısından bir komşusu daha var: Fransa’nın Saint-Pierre ve MiquelonAdaları…
Bu iki ada Kanada’nın Atlas Okyanusu açıklarında, tabii Grönland’a göre epeyi ee-epeyi güneyde, kıyıdan sadece 10 km. kadar açıktadır.
Lakin Fransa’yla Kanada arasında dibi derin bir deniz, pek güven olmaz fırtınasıyla bir okyanus vardır, ki bu ayrı bir hikâyedir.
Ne okuru sıkmalı, ne de elimizdeki haber malzemesini hemen tüketmeli.
Gün gelir bu mevzuya da değiniriz.
