Polonya’da yepyeni bir “komünizmden arındırma” dönemi başladı.
Komünist rejimin yıkılışının üzerinden 17 yıl geçtikten sonra çıkarılan yasa gereğince, 35 yaşından büyük akademisyenler, gazeteciler, avukatlar, okul yöneticileri vs komünist rejimin gizli polisiyle işbirliği yapıp yapmadıklarını bildirmek zorunda.
Komünizmden arındırma yasası 1997’de çıkarılmıştı, ancak o yasa bakan, milletvekili, yüksek bürokrat ve yargıçları kapsıyordu ve sadece 30 bin kişiyi ilgilendiriyordu.
Komünist rejim sırasında muhaliflerin kurduğu Gazeta Wyborzca çalışanları başta olmak üzere, gazetecilerin bir kısmı bu yasayı protesto ediyor. Bu gazeteciler, yasanın mecburiyet getirmesini “vicdan özgürlüğüne aykırı, alçaltıcı” bir yaklaşım olarak görüyor.
Bazı gazeteciler ise yasaya destek veriyor. Devlet TV ve radyosu da destek verenler arasında.
Üniversite görevlileri de yasanın boykot edilmesi için çağrıda bulunmadı.
Polonya halkının kalan kısmı da bu tartışmayla pek ilgilenmiyor. Bugün yayımlanan bir kamuoyu araştırmasına göre, halkın yüzde 52’si, eski gizli polisle işbirliğini önemsemiyor.
Yasa uyarınca, ilgili kimseler Ulusal Hafıza Enstitüsüne beyanname verecek. Beyanname, burada eski istihbarat servisine ait arşiv bilgileriyle karşılaştırılarak, verilen bilgilerin doğruluğu tespit edilecek.
Enstitü yüz kadar savcıdan oluşan yeni bir birim kuracak. “Komünistsizleştirme” süreci yeni davalarla yıllarca sürecek.
