“Biraz bozuk paranız var mı, lütfen benimle paylaşır mısınız?” Bu sesin sahibinin adı Alicia. Islington’da Angel durağında bekliyordu. Ama otobüse binmeye niyeti yoktu. Metroya girmek gibi bir düşüncesi de bulunmuyordu. 20 yaşlarındaydı. Yoldan geçenlerden bozuk para istiyordu. Alicia her gün aynı saatlerde, her gün aynı durakta bekliyordu ve üstünde hep aynı kıyafetler vardı. Bir de yanında hiç ayırmadığı büyük bavulu. Alicia Londra’nın evsizler ordusunun bir neferi. Gidecek bir evi yok. Her gün yoldan geçen insanlardan biraz para topladıktan sonra aynı cadde üstündeki en yakın kafeteryaya giderek, sıcak bir çay, bir sandwich yiyerek, biraz dinlenip, biraz ısınıyor ve yeniden işe koyuluyordu. Onun evi Londra sokakları. Alicia’nın hikayesi birçoğunuza ekstrim gelebilir. Ama onun hikayesi Londra’nın sokaklarında yaşamak zorunda olan yüzlerce evsizin hikayesiyle benzerlik teşkil ediyor. Alicia, Kuzey İngiltere’nin Leeds kentinden Londra’ya gelmiş. (Araştırmalara göre Londra’daki evsizlerin büyük bir çoğunluğunu İngiltere’nin başka kentlerinden ve başka ülkelerden gelenler oluşturuyor) Küçük yaştan itibaren üvey babasının tacizine uğradıktan sonra evden kaçmış. Londra’nın yolunu tuttuğunda yaşı henüz 14’müş. Yaşı küçük olduğu için kimse iş vermek istememiş. Uyuşturucu satan bir gençle tanışmış. (British Transport Police’nin araştırmalarına göre sokakta kalan bir gencin uyuşturucu satıcısı biriyle karşılaşma süresi ortalama altı saat) Onunla arkadaş olmuş. Birlikte kalmaya başlamışlar. O da uyuşturucu işine bulaşmış. Hem kendisi kullanmış, hem de satmış. Sonunda bir oda kiralayacak parayı biriktirmiş. Erkek arkadaşıyla da anlaşamadığı için ondan ayrılmış. Tuttuğu odaya taşınmış. Yeni bir hayata başlamış. Bir barda çalışmaya koyulmuş. DJ bir arkadaşı olmuş. Onu çok sevmiş. Ancak ‘hard drug’ denen (crack, eroin) uyuşturucuları denemeye başladıktan sonra yeniden hayatının akışı değişmiş. Yeni erkek arkadaşından da ayrılmış. Bir süre sonra işini de kaybetmiş. Fuhuş ve uyuşturucu derken sokaklar yeniden onun evi olmuş…
İngiltere evsizler gerçeğiyle ilk defa 1966 yılında Jeremy Sandford’un yazdığı ve Ken Loach’ın yönettiği Cathy Come Home (Evine Dön Cathy) filmiyle tanıştı. Evsiz bir çiftin dramını anlatan film toplumsal vicdanın canlanmasına yol açtı. Filmden sonra evsizlere yönelik hizmet veren kurumların sayısında ciddi bir artış oldu. Shelter, Crisis, Salvation Army gibi yardım kuruluşları ortaya çıktı. Centrepoint de evsizlere yardım etmek amacıyla o dönemde kurulan yüzlerce gönüllü kuruluştan biridir. Danışmanlık, sağlık, hijyen, yemek, barınma gibi hizmetler sunuyor. 1969 kışında Ken Leech isimli bir hayırsever tarafından Londra’nın merkezi bölgesi olan West End’de kurulmuştur. O zamanki amaç, West End sokaklarında sayıları her geçen gün artan evsizlere geceleri toplanabilecekleri bir kafeterya ortamı sağlamak. 16 Aralık 1969 tarihinde bu nedenle kullanılmaya başlanan mekan ise Soho’daki St Anne’s Kilise’sinin bodrum katı olmuş. Centrepoint’in o tarihte bankasındaki hesabındaki toplam para sadece 30 sterlinmiş. Aradan yıllar geçti ve Centrepoint İngiltere’nin en büyük yardım kuruluşlarından biri haline geldi. Yine 70’li yılların sonunda çıkarılan yasal düzenlemelerle evsizlere kira yardımı gibi sosyal haklar da tanındı.
Ancak ne yasal düzenlemeler ne de yardım kuruluşları İngiltere’nin evsizler sorununu çözmeye yetmedi. Bu günkü rakamlar hala ürkütücü.
Bu Noel’i evsiz olarak geçirecek olan çocuk sayısı 130 bin olarak açıklandı. Muhafazakar Parti’nin Konuttan Sorumlu Gölge Bakanı Grant Shapps ‘a göre evsizlerin sayısı 1997’den bu yana yüzde 128 artış gösterdi. Bir başka hayır kurumu olan Homeless Link yetkilisi Jenny Edwards ise, “Ülkeyi şok eden Eve Dön Cathy filminin ilk gösteriminden bu yana 40 yıl geçti. Hala bu sorunu çözemedik. Her yıl on binlerce insan daha evsizler ordusuna katılıyor” diye konuştu. Evsizler için çalışan kurumların hemen hepsi, soğuk hava nedeniyle bu yıl sokaklarda kalan yüzlerce evsizin hastalık ve ölüm riskiyle karşı karşıya bulunduğunu açıkladı. Hayır kurumları evsizlere geçici barınak, sıcak yemek, içecek, battaniye, temiz giysi gibi hizmetler vermeye devam edeceklerini ancak bunun sorunun çözümü olmadığının, asıl çözümün sorunu ortaya çıkaran nedenleri ortadan kaldırmakla ilgili olduğunun altını çiziyor.
İngiltere’de yeni bir Noel yaklaşıyor. Her yerde alışveriş telaşı ve koşturmacısı almış gidiyor. Ve meteoroloji yetkilileri bu Noel’de kar yağma olasılığının yüksek olduğu görüşünde. Dünyanın en zengin sekiz ülkesinden biri olan İngiltere’de birçok kişi, sıcacık evlerinde, ‘beyaz Noel’ geçirmek umuduyla, çam ağaçlarının altında açacakları hediye kutularından sonra, keyifle kızarmış hindilerini dilimleme hesapları yaparken, sokaklarda yüzlerce evsiz ise yağışlı ve soğuk bir gecede, tek başlarına yaşam mücadelesi vermeye çalışacak.
