Geçen yıl leyleği havada görmüştük. Leylek yılın son gezisinde Ukrayna’da kanat çarptı. Başkent Kiev’e son üç yılda bir kaç kez daha gitmiştim. Üç yılda büyük bir değişim gözledim. Kasvetli sokaklara bir dinamizm gelmiş. Turuncu Devrimi ile devlet başkanı olan Viktor Yuşçenko, ülkedeki yolsuzluk ve yoksulluğu iyileştirememesine karşın yine halkın umudu görünüyordu.
Açık Gazete Ukrayna Temsilcisi Sayın Tudora Arnaut’u ziyaret etme şansım olmadı ama Gagauz Türkü olan Sayın Arnaut’un yazılarından Eylül’de Başbakanlık koltuğuna oturan Yuri Yekhanurov’un da köklerinin Yakut Türkler’ine uzandığını biliyorum.
Karadeniz’in karşı kıyısından Türkiye’nin komşusu sayılan Ukrayna’nın 47 milyon nüfusunun yüzde 17’sini Ruslar oluşturuyor. Yüzölçümü 603 bin 700 km kare ile Ukrayna, Türkiye’nin dörtte üçü büyüklüğündedir. Ukrayna, sanayi, tarım, bilim ve kültür açısından gelişmiş bir ülke sayılır. Eğitim sistemi bölge ülkelerine göre iyi bir düzeydedir.
Kiev’de olduğum günlerde Ukrayna dünya gündemine girdi. Rusya, Ukrayna ile geçmişte yaptığı uzun dönem gaz anlaşmasını rafa kaldırarak gaz fiyatını uluslararası piyasa fiyatına yükseltmek istedi. Bunun için de çok kısa bir uyarı süresi verdi ve yeni yılın ilk günü vanaları kapatacağını söyledi.
Ukrayna da Karadeniz’deki deniz sahasında konuşlanan Rus denizaltılarından kira artışı isteyebileceğini açıkladı… Aralarında Almanya’nın da olduğu bazı Avrupa ülkeleri de Rusya’dan başlayıp Ukrayna’dan geçerek kendi topraklarına uzanan gaz boru hattından taşınan transit gazın derdine düştü. Yaşananlar, SSCB döneminde ülke ekonomileri birbirlerine bağımlı olarak örgütlendiği için “süreç içinde ayrışmanın kopuşa dönüşmesinin sancılarıydı” denilebilir…
Ukrayna, NATO ve AB’ye üye olmak isteyen, Irak’a asker göndererek Polonya ile birlikte ABD’ye en yakın duran eski SSCB üyesi bir ülke. Rusya Dışişleri Bakanlığı, gaz sorunu öncesinde de ABD’nin eski SSCB cumhuriyetlerinde demokrasinin gelişmesi için gereken katkıyı yapacağını konusundaki demecine tepki göstermişti. ABD Dışişleri ”Ülkemizin gelecek yılki önemli siyasal hedeflerinden biri, ABD-AB demokrasisinin daha doğuya, Rusya, Ukrayna, Kafkasya ve Orta Asya’ya genişletmek” diyerek iki ülkenin adını anmıştı.
Ukrayna Devlet Başkanı Yuşçenko, her ne kadar Türkmenistan ile 40 milyar metreküplük doğalgaz satın alınması konusunda anlaşmaya varıldığını söylese de Rusya Devlet Başkanı Putin ile biraraya gelip sorunu çözmek yanlısı olduğunu açıkladı. Rusya vanaları kapatırken Başkan Yuşçenko’nun Rusya ile birbirine girmiş çıkar ilişkilerinde rest çekmemesi bölge barışı için olumlu bir çizgi olarak yorumlanabilir.
Efendim Ukrayna, Türkiye için önemli bir ülke. Herşeyden önce yeniden yapılanan ekonomisindeki büyüme oranı çok büyük olduğu için Türkiye için cazip bir pazar. Daha önceki yazılarımda da söz ettiğim gibi Türkiye, eski SSCB üyeleriyle ekonomik ve siyasi ilişkilerini geliştirdiği oranda AB üyeliğinde elindeki kartları da güçlendirecektir.
Ukrayna’daki ziyaretimin amacı Türklerin bir seramik fabrikası yatırımını yerinde incelemekti. Ülke genelinde gördüklerim bu düşüncelerimi bir kez doğruladı…
Bu arada Türkiye’nin Ukrayna’ya yönelik çok doğru bir kararını da size aktarmalıyım. Ya tesadüf ya da düşünülerek, ama doğru bir karar… Eski Londra Başkonsolosu ve BM’de Türkiye’yi uzun süre başarıyla temsil eden Sayın Erdoğan İşcan, Türkiye’nin Kiev Büyükelçisi olarak atandı.
Sayın İşcan’ı Londra’dan çok iyi tanıyoruz. Sayın İşcan çok çalışkan, yardım sever, deneyimli, işadamlarının önünü açabilen, halkın içine giren, örgütçü ve saymakla bitmez pek çok olumlu meziyetleri olan bir diplomatımız… Ukrayna’ya yatırım yapacak iş dünyası için gerçekten büyük bir şans. Bu bağlamda işdünyasının da Sayın İşcan’a sahip çıkması ve orada projeleriyle yalnız bırakmamasını isterim.
Sayın İşcan ile Ukrayna’da Türk işadamı ve yatırımcılar için yeni bir dönemin başlayacağını düşünüyorum. Türkiye Dışişleri bu atamayı bilerek yapmışsa tebrik ediyorum yok tesadüf ise hem Ukrayna hem de Türkiye için gerçek bir şans…
Kiev’de bulunduğum gün, hoş bir tesadüf Sayın İşcan’ın göreve başladığı ilk gündü. Kendisini tebrik etmenin dışında uzunboylu sohbet etme şansım olmadı. Sayın İşcan’a görevinde başarılar diliyor ve kendisini kutluyorum.
__________________
* Akşahin: BABİK Yönetim Kurulu Başkanı ve Türk İngiliz Sanayi ve Ticaret Odası’nın Avrupa – Türkiye İlişkilerinden Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi, Türk İşadamları Dernekleri Avrupa Federasyonu Başkan Yardımcısı ve İngiltere Temsilcisi, Açık Gazete Danışma Kurulu üyesi
