650’den fazla kişinin ölümüyle sonuçlandığı tahmin edilen tekne faciasından sağ kurtulan 3 mülteci, yaşadıklarını Kathimerini gazetesine anlattı.
Yunanistan’da yayımlanan Kathimerini gazetesi, çarşamba günü meydana gelen tekne faciasından sağ kurtulan üç mülteciyle yaptığı görüşmeleri yayımladı.
İçlerinden biri “Kimseye yardım edemedim” diyor: “(Batarken) haykırdığım tek şey ‘elbiselerinizi çıkarın’ oldu, çünkü denizdeyken bunun yardımcı olacağını biliyordum. Ama kimseye yardım etmedim… Hâlâ kafamın içinde onların seslerini duyabiliyorum.”
BAŞINDAN BERİ HİÇBİR ŞEY NORMAL DEĞİLDİ
Balıkçı teknesinin güvertesinde bulunan Suriye vatandaşı bir kişi gazeteye, teknenin motorundaki sorunların yolculuğun ikinci gününde başladığını anlattı. “Yolculuğa devam edebilmemiz için tamir edilmesi yedi-sekiz saat sürdü” diyen Suriyeli, erzakların çok çabuk tükendiğini de ekledi: “İkinci gün su bitti, yiyecek bitti. Gemi çok fazla insan taşıdığı için bir sağa bir sola gidiyordu. Başlangıçtan itibaren her şey normal değildi. Ancak yiyecek ve su bittiğinde korku hissetmeye başladık.”
Akranı olan bir başka mülteci ise “Üçüncü gün (pazartesi) insanlar açlık ve susuzluktan bayılmaya başladı” dedi.
Yunanistan Sahil Güvenliği, 13 Haziran Salı günü saat 11.00 sularında alarma geçirilmişti. Saat 15.35’te Sahil Güvenlik helikopteri tarafından tespit edilen balıkçı gemisi, yapılan duyuruya göre “dış güvertelerinde yeterli sayıda insanla birlikte sabit bir rota ve hızda” seyretmekteydi. Ancak kurtarılan kişilerin ifadeleri, geminin 11 Haziran’dan bu yana yaşadığı mekanik sorunlar yaşadığının altını çiziyor.
Üç kişiden biri Kathimerini’ye şunları söyledi: “Pakistanlılar motor üzerinde çalışmak ve benzin koymak üzere aşağıya indirilmişlerdi ve ağırlık paylaşılsın diye 20 kişi burada, 20 kişi de oradaydı.”
İfadesine göre, çoğunluğu Suriyeli, Pakistanlı ve Mısırlılardan oluşan insan kalabalık üç farklı seviyeye bölünmüştü. Orta katta, balık soğutucularının içinde ve koridorların etrafında kadınlar ve bazı çocuklar vardı: “Birbirleriyle kol kolaydılar, yan yana çanta bile koyamazdınız.”
SU ŞİŞESİ ATILMASI GERGİNLİK YARATTI
Yardım çağrıları üzerine başlangıçta kıyıdaki gemilerden birkaç şişe su getirilmiş, ancak bunların balıkçı teknesine atılması teknedekiler arasında gerginliğe neden olmuş. Mültecilerden biri “Öğleden sonra bir Yunan teknesi geldi ve su attı. Attıkları sudan dolayı herkes sağa sola kaçışmaya başladı ve gemi sallandı. Biri diğerinin üzerine tırmanıyordu” diye anlatıyor: “Bu kadar çok insanın altı paket su için kavga ettiğini düşünün. Bütün gemi yan yatmaya başladı. O sırada motor (hâlâ) çalışıyordu ama biz kaybolmuştuk. Nerede olduğumuzu bilmiyorduk. Kaptan bir gün önce durmuştu.”
Uydu telefonuyla iletişimden de söz ediyor. “Uydu telefonuyla aranmışlar (Yunan sahil güvenliğini mi kastediyor belli değil) ve ‘21.00 ila 21.30’da sizi almaya geliyoruz’ demişler. Gerçekten de akşam 21.30’da geldiler ve ilk seferinde çektiler ama başaramadılar. Uzaktan bir ip attılar, kimse aşağıya inmedi. İlk seferinde bir Mısırlı bağladı ama iyi bağlamadığı için gitti.”
“BİZİ İTALYA’YA ÇEKMEYE ÇALIŞTILAR”
Gemiden sağ kurtulan üç kişinin anlattıkları, teknenin çekilmeye çalışıldığı konusunda birleşiyor. “Bizi İtalya’ya götürmeye çalıştılar” diyor içlerinden biri. Diğeri, kurtarılan mültecilerin anlattıklarını aktarıyor: “Teknede bize (Yunan sahil güvenliğinin) İtalya’ya gitmemize yardım edecekleri söylendi ama emin değiliz.”
Mültecilere göre geminin alabora olması, halatın ikinci kez atılmasından ve balıkçı teknesine başarılı bir şekilde bağlanmasından kısa bir süre sonra gerçekleşti: “Bir dalga gelip gidiyor ve tekneyi içeri çekiyordu. İki ya da üç dakika boyunca sertçe çektiler ve herkes durması için ıslık çaldı. Bizi duymadılar. Hepsi ıslık çalıyor ve rıhtımın çekmeyi durdurması için işaret ediyordu. Çünkü sert bir şekilde çekiyorlardı ve tüm bu dalgalar yaratıyordu (ve gemi çarpıyordu)”. Diğeri ekliyor: “İlk birkaç dakika önden gittik (sahil güvenlik botuna bağlandık), ama sonra sahil güvenlik sağa döndü ve gemi bu şekilde geri döndü.” Birincisi devam ediyor: “Tekne olduğu yerde döndüğünde sahil güvenlik halatı kesti ve tek başına ilerledi. Geri çekildi ve hepimiz bağırdık. On dakika sonra insanları almak için küçük botlarla geri geldiler ama teknenin olduğu yere ulaşamadılar, sadece yüzerek uzaklaşanları aldılar.”
Üç kişiden biri Sahil Güvenliğin kendilerine yardım etmek istediğini tahmin ediyor. “Sabah 08.00’e kadar (denizden) insanları topluyorlardı.”
Hafta sonu boyunca Kalamata Liman İdaresi Güvenliği tarafından tanık olarak sorgulanan dokuz kişi ek ifadeler verdi. Küçük farklılıklarla birlikte, kazanın Yunan gemisinin balıkçı teknesini bir halatla bağlayıp çekmeye çalışması sonucu meydana geldiğini iddia ettiler. Ek ifadelerin içeriği hakkında yorum yapmaları istenen Sahil Güvenlik yetkilileri yorum yapmaktan kaçındı. “Neden ilk açıklamalarında bunu söylemediler?” Bir Kolordu yetkilisi bu soruyu sorarken, bir başka kaynak da söz konusu Sahil Güvenlik şamandırasının teknik özellikleri nedeniyle çekilebilir olmadığını belirtti.
AF ÖRGÜTÜ: ACİL BAĞIMSIZ SORUŞTURMA
Mülteci faciasıyla ilgili açıklama yayımlayan Uluslararası Af Örgütünün Göç Araştırmacısı Adriana Tidona, “Yunanistan sahil güvenliği, teknede bulunan ve isimleri belirtilmeyen kişilerin Yunanistan’ın yardımını ‘reddettiğini’ ve İtalya’ya devam etmek istediklerini bildirdi. Teknede yüzlerce insan vardı ve hepsine istekleri konusunda danışılmış olması mümkün değildir. Yunan hükümetinin, zor durumda olduğu açık olan gemideki her bir yolcuya karşı özel sorumlulukları bulunmaktadır” dedi.
Af Örgütünün sitesinde yayımlanan açıklamada Tidona bağımsız soruşturma talep etti: “Olayın koşullarının açıklığa kavuşturulması için acilen bir soruşturmaya ihtiyaç duyulmakla birlikte, bu trajedi Yunanistan’da ve Avrupa genelinde meydana gelen ve tamamen önlenebilir olan uzun gemi kazaları zincirinin son halkasıdır. Bugün aileler sevdiklerinin yasını tutuyor ve daha fazlası da ulaşamadıklarını arıyor. Avrupalı politikacılar, insanların Avrupa’ya ulaşmaları için güvenli ve yasal yollar oluşturarak bunun olmasını engelleyebilirlerdi. Sıklıkla yaşanan bu tür trajedileri önlemenin tek yolu budur.”
AB’DEN YUNANİSTAN’A BEKÇİLİK MAAŞI
Öte yandan Avrupa Komisyonu, 2021-2027 döneminde “sınır gözetimi ve göç caydırıcılığı” için Yunan makamlarına 800 milyon avronun üzerinde bir kaynak aktarma kararı aldı. Bu miktar, bir önceki AB bütçe döneminin (2014-2020) iki katı.
Solomon haber sitesinin haberine göre, Yunanistan ulusal arama ve kurtarma kapasitesinin arttırılması için ise sadece 600 bin avroluk bir program belirledi. Bu miktar sınır yönetimi için ayrılan toplam bütçenin sadece yüzde 0.07’sine tekabül ediyor. Paranın büyük kısmı ise insansız hava araçları, termal kameralar, helikopterler ve otomatik gözetleme sistemleri gibi “caydırıcı” ekipmanların tedarikine ayrıldı.
Avrupa Mülteciler ve Sürgünler Konseyi (ECRE) Direktörü Catherine Woollard, Solomon’a yaptığı açıklamada, “Önceliğin hayat kurtarmak yerine insanları dışarıda tutmak olması trajik ama şaşırtıcı değil” dedi. EVRENSEL
