Gelibolu’nun “sağcı” ve “solcu” yorumu…
Geçen hafta buradan Avustralya aydınının Gelibolu’ya yaklaşımına yönelttiğim eleştiriye yanıt; 19 Nisan günkü The Age ve Sydney Morning Herald Gazeteleri’nin her ikisinde de yayınlanan makalede geldi.
Gerard Henderson, spotunda “Avustralyalılar’ın Gelibolu’da yaşamlarını feda etmeleri için iyi bir nedeni vardı” ifadesi olan yazısında, “bizim orada ne işimiz vardı” şeklinde özetlenebilecek, kendi ifadesiyle “solcu” görüşleri eleştirdi. Demek ki, Avustralya aydını, Gelibolu konusunda çok da ihmalkar davranmamış!
Doğrusu; bugün Avustralya askerlerinin Irak’tan çekilmesini öngören fikirlerde olduğu gibi; İngiltere İmparatorluğu’nun peşine takılıp, geçmişte; Gelibolu dahil, başka diyarlara asker gönderilmesine karşı çıkan önemli bir kesim her zaman oldu. Ölen askerler üzerine yazılan, herkesin bildiği şarkıların sözlerine bile yansımış bu eleştiri.
Henderson bu eleştirilere karşı çıkıyor ve Pasifik’te Avustralya’nın güvenliğini tehdit eden Almanya’nın yenilmesi için, müttefiki Türkiye’nin işgal edilmesinin, haklı olduğunu ileri sürüyor. İşgal Çanakkale’de durdurulmasaydı, müttefikler, Kuzey’de Almanya ile boğuşan Rusya’ya, yardıma gidebileceklerdi.
Yani aslında Çanakkale’de vatan savunması yapanlar Türkler değil, Avustralyalılar!
Henderson’a göre başrolünü Mel Gibson’un oynadığı Gallipoli filmi de yanıltıcı bir izlenim veriyor. Filmdeki iddianın aksine, 7 Ağustos 1915’de, Avustralya askerelerini büyük bölümünün ölümüyle sonuçlanan ve intihar saldırısına dönüşen saldırı emrini veren komutan İngiliz değil, Avustralyalı komutanlarmış.
Henderson’un Gelibolu’yu okuyuş şekli de olsa olsa, “sağcı” okuma olarak adlandırılabilir.
