Strategy Finance direktörü Alp Ceylan, İngiltere’de salgından dolayı “mortgage” bulmanın zorlaşmasına karşın bankaların son haftalarda sıkı kredi politikalarını gevşeterek normalleşmemeye başladığını söyledi.
Ceylan salgın döneminde başta “mortgage” olmak üzere bankaların kredileri zorlaştırdığını belirterek şunları söyledi:
“Salgın başlangıcı 2020 Martında bankalar başta ticari olmak üzere bütün kredileri durdurdu. Hatta avukatta olan bitmek üzere krediler bile iptal edildi. Salgından etkilenenlere sosyal destekler devreye girince biraz soluk alındı ve bankalar da ona göre kredi politikalarını belirlemeye başladılar. Bizim toplum çoğunlukla esnaf ve yiyecek içecek sektöründe yoğunlaşmış durumda. Tabii ticari krediler durunca başta ‘off licence’ ve ‘take away’ciler dışında bizim esnaf da kötü etkilendi, yatırımları durdu. Bankalar ticari kredi taleplerini işyerlerinin salgından etkilenme durumlarına göre değerlendirmeye başladı. Geçici olarak kapanan ya da geliri düşen işyerlerinin kredi alma şansları azaldı. Restoran sektörü en kötü etkilenenler arasında oldu.”
“Önce ev kredileri sonra kiralamak amacıyla alınan ev kredileri normalleşmeye başlamıştı” diyen Ceylan “Daha sonra aradan 1,5 yıl geçmesine karşın ticari krediler ancak normalleşmeye başladı. Bizimkiler bu grupta olduğu için hakkaten kötü etkilendiler. Daha yeni yeni yüzde 40’lara kadar çıkan depozit oranı yüzde 20’lere düşmeye başladı. Ayrıca büyük esnaf açısından ‘warehouse’ların salgında gelirleri düştüğü için kredi alamaz oldu. Bu tür büyük esnafın toparlanması zaman alacağı için kredibiliteleri de o zaman normalleşeceği söylenebilir. ”
Ceylan “Kredi şartlarında bundan sonra daha kötüye gideceğini sanmam” diyerek, “Ev kredilerinde artık sorun yok fakat kredi talep edenin ‘furlough’ alınıp alınmadığı ve salgın sonrasında işe dönme şansı olup olmadığı sorgulanıyor” dedi.
Ev fiyatlarının salgın sürecinde arttığını aktaran Ceylan, “Ev alımında harç olan ‘Stamp duty’ oranının salgın döneminde düşmesinin etkisi olduğu söylenebilir. ‘Stamp duty’ oranı yarı normalleşmesine karşın hâlâ ev almak avantajlı. ‘Stamp duty’ oranı Eylül’de eski düzene dönecek. Ev almak her zaman avantajlı ve en iyi yatırım. Her 10 yıldaki istatistiklere baktığımızda inişli çıkışlı grafiğe rağmen her zaman ev fiyatları artmış ve diğer yatırımlardan daha çok kazandırmış konumda” diye devam etti.
