IMDB:6,9
Meta Critic: % 65
Manalı Filmler:9
Modern çağın devleti kirli bir aygıttır; etik değerleri yoktur, çıkarı gerektirdiğinde kendi koyduğu yasaları bile gönül rahatlığıyla çiğner. Gerektiğinde insan hakları, bağımsızlık, demokrasi hakkında ahkam keser, ama ihtiyaç hissettiğinde en temel hakları bile kısıtlar. Çünkü temeli çürüktür, kendini tehdit altında hisseder, hep savunmadadır, en iyi savunmanın da saldırı olduğuna inanır…
İsrail zaten eylemleri tüm dünyada kınanan, insan hayatına hiç değer vermediği bilinen bir devlet. Fakat bunlar görünen yüzü; diğer gelişmiş devletlerde olduğu gibi İsrail’in de “yeraltı” faaliyeti de var. Gizlice yapılan eylemler, söndürülen hayatlar, alınan intikamlar…
Bu faaliyetlerin en ünlülerinden birini –Yahudi yönetmen- Steven Spielberg “Munich” (2005) filminde anlatmış, bizzat dönemin İsrail Başbakanı’nın “yasadışı infaz” emri verdiğini göstermişti. O filmin konusu, 1972’de öldürülen İsrailli atletlerin intikamının alınmasıydı. Bir devletin tüm imkanlarını “göze göz, dişe diş” –kör- mantığı emrine sunmasının trajik öyküsüydü “Münih”.
“Sır” da bir intikam öyküsü, ama başka açıdan ibretlik: Bu kez konu 2. Dünya Savaşı’nda Nazilerin yaptığı katliam… Devletin yolladığı insanların görevi bir savaş suçlusunun kaçırılıp yargılanmak üzere ülkeye getirilmesi. Fakat trajedi bu kadarla sınırlı kalmıyor: Yetiştirilip Doğu Berlin’e yollanan 3 genç Mossad ajanı, Doktor Bernhardt’ı kaçırmayı başarıyor, ama ellerinde tutamıyorlar. Ülkelerine dönüp başarısız sonucu anlatamayacakları için yalana başvuruyorlar. Bu filme asıl değerini veren unsur da bu aşamada başlıyor: “Kaçmaya çalıştı, öldürdük” açıklaması, genç ajanlara alkış ve ün getiriyor. Üstelik bir başka ülkede, gizlice cinayet işlemiş bu gençlere kimse hesap sormuyor, yargılanmaları bir yana, kimse onları eleştirmiyor bile. Sadece kutluyorlar.
Var sayalım ki Öcalan yakalanmamış da Suriye’de öldürülmüş olsun. O cinayeti hangi devlet görevlilerinin işlediğini duyuyoruz, hatta TV programlarına çıkıp olayın nasıl geliştiğini anlatıyorlar, kitap yazıp imza günü düzenliyorlar. İnsanlarsa onları alkışlıyor. Bir kişi de çıkıp “Bu adam terör örgütü yönetiyordu ama yargılanması gerekirdi, bizim devletin onu öldürmesi de bir başka terör eylemidir” demiyor… Böyle bir durum yaşansa ülkenin dev bir tımarhaneye dönüştüğünü düşünmez miydiniz?
“Sır”daki olay da buna benziyor, o derece acıklı…
Modern devlet bir de bu yüzden tehlikelidir; adeta hipnotize ederek kitleleri kendine inandırır, kafalarını karıştırır, değer yargılarını alt üst eder… Geniş yığınlar intikamın gerekliliğine, cinayetin haklı olabileceğine inandıklarında, bir suçluyu cezalandırmak adına bir ülkenin işgalini bile alkışlayabilirler. O ülkenin (mesela Irak’ın) suçla ilişkisi olmadığı ortaya çıksa da fark etmez artık; atı alan Üsküdar’ı geçmiştir bir kere. Kitleler uykudadır, kimin, hangi çıkarı gereği, ne suç işlediğini sorgulayacak halleri kalmamıştır.
Bu nedenle o kirli eyleme kalkışan, o pis yalanı söyleyen 3 genç,suçludan çok kurban; asıl zalimler, ülkelerindeki sisli ortamı yaratan ve devam etmesinde çıkarları olan devlet yöneticileri. Tabii ki o 3 genç hatalarını gizlemek için yalan söyleyerek ahlaksızlık yapıyorlar, ama bunun asıl nedeni önlerindeki yol ayrımı: Ya başarısız olduklarını itiraf ederek kariyerlerini bitirecek, hatta belki vatan haini olarak suçlanacaklar veya “sevimli katil” rolünü yıllarca sürdürüp bu konumun getirisini doyasıya yaşayacaklar… Onlar ikinci yolu seçiyor, yıllar sonra yalanlarının ortaya çıkması ihtimali belirince de paniğe kapılıp yanlışı yanlışla çözmeye çalışıyorlar.
“Sır” bir de bu açıdan trajik. Çünkü 2 değil, 4 yanlışın da (soykırım, yasadışı eylem, yalan, yasadışı infaz) 1 doğru etmediğini gösteriyor.
Ödülleri:
8 ödül ve 1 adaylık
Meraklısına:
John Madden, En İyi Film ve Özgün Senaryo dahil7Oskar kazanan “Shakespeare InLove/ Aşık Shakespeare”in yönetmeni. “Proof / Kanıt” gibi kayda değer başka çalışmaları da olan İngiliz sanatçının son filmi “The Best ExoticMarigold Hotel / Marigold Oteli’nde Hayatımın Tatili” 27 Nisan’da gösterime girecek.
TheDebt / Sır
Yönetmen:John Madden
Senaryo:MatthewVaughn, JaneGoldman, Peter Straughan(AssafBernstein ve IdoRosenblum’un 2007 tarihli senaryosundan)
Yapımcılar:EitanEvan, EduardoRossoff, KrisThykier, MatthewVaughn
Oyuncular: Helen Mirren (RachelSinger), TomWilkinson (Stephan Gold), CiaránHinds (David Peretz), RomiAboulafia (Sarah Gold), JessicaChastain (Genç Rachel), MartonCsokas (Genç Stephan), Sam Worthington (Genç David), JesperChristensen (Doktor Bernhardt / DieterVogel)
2010ABDyapımı,113 dakika
DVD firması: As Sanat
