Londra’daki Kıbrıslı toplumda büyük emeği olan ve toplumca sevilen Fikret Derviş dün (10 Şubat) bakım gördüğü hastanede yaşamını yitirdi. Derviş’in cenazesiyle ilgili bilgi daha sonra verilecek.
Açık Gazete acılı ailesi ve topluma başsağlığı diliyor.
Derviş’in Faruk Eskioğlu’nun Londra’da Bizim’Kiler kitabında özgeçmişi şöyle anlatılmıştı:
Fikret Derviş, Londra’daki Kıbrıslı toplumun yakından tanıdığı Kıbrıs davası için yaşamını adamış bir sivil toplum mücahiti ve Londra’daki yarım asırlık toplumun en öndeki canlı tanığı. KTC ve Konsey’da başkanlık yapan Derviş,Londra’da yatırım yapan ilk Türk markası olarak tanımladığı Elvan Gazozları fabrikasında da uzun süre makine mühendisi olarak çalışır.
Fikret Derviş, 1937’de 7 kardeşin 5’ncisi olarak Lefkoşa’da doğar. Babası hapisane gardiyanı annesi ev hanımıdır. İlkokulu Magusa’da bitirdikten sonra 1949’da abla ve abisinin yanına Londra’da gelir. Euston’da Sir Williams Technical School’da ortaöğrenimi bitirir ve büyük şirketlerde haftanın bir gün okula gitmek şartıyla çalışmaya başlar. Bir süre sonra makine mühendisi diploması alır.
1960’da ilk işi İngiliz şirketinde staj yaparak başlar ve kısa süre sonra Scheweps meşrubat fabrikasında işe başlar. 1965’de bir başka şirkette şişe doldurma makineleri yapan bir başka fabrikada uzman mühendisi olarak çalışır.
1969’da Türkiye’den işadamı Kemal Has, Elvan meşrubatları fabrikasını Londra’da açar ve Derviş de baş mühendis olarak görev alır. “Londra’daki ilk Türk markasıydı” diyen Derviş o günleri şöyle anlatıyor:
“Elvan gazozları Londra üretim tesisi, Türkiye’de hükümet desteği ile, narenciye ürünlerini ihraç etmek amacıyla, yurtdışındaki ilk Türk içeceği olarak kurulmuştu. İşadamı Has, Türkiye’de de Coca Cola mümessiliydi. Has, Londra’daki yatırımı çok başarılı olabilirdi fakat çok kötü yönetim nedeniyle sürekli zarar etti. Makineler bozulduğunda tamir edilmesi günleri alıyordu. Elvan meşrubatları Londra’da tutulmaya başlamıştı. Şimdi hatırlamasam da meşrubatları yetiştirmek için 24 saat çalıştığımız olurdu. Londra fabrikasında üretilen, Elvan ve meyve suları, İngiltere, Afrika ve hatta uzak doğu Asya ülkelerine pazarlanıyordu. 1973’de fabrikayı satmıştı. Ne yazık ki Kemal Has, 1975’te 42 yaşındayken bir silahlı saldırı sonucu öldürüldü.”
1973’den 80’e kadar bir başka şirkette mühendislik yapan derviş, 1980’de Kıbrıs Türk Kültür Derneği’nde çalışır. 1997’de de Türk Gençler Birliği’nde de bir süre görev yapar.
1960’ların ilk yıllarında KTC çalışmalarına katılır ve 1964-68 arasında KTC başkanlığını yapar. Başkanlık sonrasında da Haysiyet Divanı ve Murakebe Kurulu’nda görev yapar. Derviş o yılları şöyle anlatıyor:
“Kıbrıs’taki 1963 kanlı olayları Londra’daki Kıbrıslıların da odağı olmuştu. Biz de KTC olarak bütün faailyetlerimizi buradaki toplumdan daha çok Kıbrıs’a yönelik olarak yapmaya başladık. Kıbrıs Cumhuriyeti ortak olmasına karşın Rum yönetimi Türk memurların maaşlarını ödemiyordu. Türkiye 30 sterlin aylık gönderse de bu çok yetersiz bir paraydı. Biz Kıbrıs’a gönderilmek üzere KTC olarak kampanyalar düzenliyor ve gelir getirici etkirlikler yapıyorduk. Bunlardan biri de gece Türk sinemalarıydı… Yardım Komitesi kurmuştuk.”
Derviş sinema etkinliklerini de şöyle aktarıyor:
“KTC Ocak 1963’de sinema faaliyetlerini başlattı ve 1.5 yıl sürdü. Rio Sineması Pazar günleri kiralanıyordu. Hasan Akın sinema sorumlusuydu. Almanya’dan Türk filmleri getiriyordu. Sinemada Kıbrıs’tan haberleri de paylaşıyorduk. Hatta benim bir büyük makara teyibim vardı. Görüştüğümüz yetkililerin mesajlarını kaydediyor sinemada dinletiyorduk… Ayrıca sinemaya gelen toplum üyelerinden bağış da topluyorduk…”
Derviş, 1995-2000 arasında da Konsey başkanlığı yapar. Konsey başkanlığı döneminde Kıbrıs’a giden Londra’dakilerin yaşadığı askerlik sorununu çözer. Askere alınmadan yılda 60 gün tatil yapma şansı verilir ve yalnızca Kıbrıs’a kesin dönüş yapanlardan askerlik yapmaları istenir. İngiltere’de parlamentoda lobi faalietlerine önem verir. 1994-95 arasında Başbakanlık’ın bulunduğu 10 Downing Street’de protesto çadır kurarak Kuzey Kıbrıs’a yönelik izolasyonların kalkmasını isterler. Kuzey Kıbrıs’ta çıkan bir orman yangı üzerine de 37 bin sterlin yardım toplayarak adaya özel yapım bir itfaiye aracı gönderirler.
Derviş, Kıbrıs’ın haklı mücadelesinde Londra’daki Kıbrıslı Türkler olarak enerjinin yarısını birbirleriyle uğraşarak heba edildiğini belirterek, “Ahmet C Gazioğlu Denktaş tarafından görevli memur olarak KTC’de bir odada ofiste çalışıyordu. Derneğin seçilmiş yönetim kurulu ile Gazioğlu arasında sık sorunlar yaşanıyordu. Gazioğlu özellikle bağış toplama ve harcamalarda hesap vermekten kaçınıyordu… Bu ilişkileri yıpratan bir davranış oldu… 1967’de Erenköy mücahitleri Londra’ya döndü… Ölümüne savaşmış mücahitler beş parasızdı. Onlara el uzattık. Bu süreçte de mücahitlere el uzatmasını beklediğimiz Gazioğlu ile aramızda anlaşmazlıklar oldu…”
Derviş, Londra’daki Türkleri Kıbrıs’taki Türklerden daha vatansever gördüğünü belirterek, “Yalnız Kıbrıs için değil Türkiye için de canlarını verirler” diyor.
1968’de Nurten Hanım ile evlenen Derviş’in oğulları Atilla da aynı yıl doğar. Güler yüzlü ve sakinliği ile tanınan Derviş, Kıbrıs’ta beklenen kalıcı barışı mutlaka göreceğini umuyor.
FOTOĞRAF (Faruk Eskioğlu-2016): Fikret Derviş
