Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’nın doğusuna asker göndermesinin ardından New York Times’ta dikkat çeken bir yazı yayınlandı. Yazıda, bugünkü gelişmelerin başlangıcında NATO’nun genişlemesi kararının olduğu vurgulandı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yaklaşık bir saat süren bir konuşmayla, Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanımasının yankıları sürerken, ABD merkezli New York Times gazetesinde “Bu Putin’in savaşı ama ABD ve NATO masum seyirciler değil” başlıklı bir köşe yazısı yayınlandı.
“Ukrayna’daki gibi bir çatışma başladığı zaman gazeteciler her zaman kendilerine sorar: Nerede bulunmalıyım? Kiev? Moskova? Münih? Washington? Mevcut durumda, benim yanıtım bunlardan hiç biri” ifadeleriyle başlayan Thomas L. Friedman imzalı yazıda, “Bu savaşı anlayabilmek için bulunulacak en iyi yer Başkan Putin’in kafasının içi. Putin, Stalin’den bu yana en güçlü ve en kontrolsüz Rusya lideri ve bu savaşın zamanlaması onun hırslarının, stratejilerinin ve şikayetlerinin bir ürünü. Ama, tüm bunların yanında, Amerika bu ateşin körüklenmesinde tamamen masum değil” ifadelerine yer verildi.
Putin’in Ukrayna’nın etki alanından çıkma çabalarını kişisel ve ulusal bir aşağılama olarak gördüğü belirtilen yazıda, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından NATO’nun doğuya doğru genişlemesinin ve bu genişleme yapılırken Rusya’yı tamamen dışarda bırakma kararının ateşi körükleyen iki faktör olduğuna dikkat çekildi.
1998’DEN GELEN RUSYA ÖNGÖRÜSÜ
NATO’nun doğuya doğru genişleme kararının alındığı 2 Mayıs 1998’taki Senato oturumuna değinen Friedman, yazısında oturumun ardından George Kennan ile bir görüşme yaptığı söyledi.
Kennan, ABD’nin Sovyetler Birliği’nin izole etmesinin mimarlarından biri olan, 1926’da girdiği Dışişleri Bakanlığı’ndaki çeşitli hizmetlerinin ardından 1952’de ABD’nin Moskova Büyükelçisi olan ve Amerikan tarihinin en önemli Rusya uzmanlarından biri olarak kabul ediliyordu.
Friedman o dönem Kennan ile NATO’nun genişlemesiyle ilgili kendisine verdiği cevabın tamamını yazısında paylaştı:
“Bunun yeni bir soğuk savaşın başlangıcı olduğunu düşünüyorum. Rusların buna yavaş yavaş ters tepki vereceklerini düşünüyorum ve bu onların politikalarını etkileyecek. Bunun trajik bir hata olduğunu düşünüyorum. Bunun olması için bir sebep yoktu. Kimse kimseyi tehdit etmiyordu. Bu genişleme, bu ülkenin kurucu babalarını mezarında ters çevirdi.
Bunu ciddi şekilde yapmak için ne kaynağımız ne de niyetimiz olmamasına rağmen bir dizi ülkeyi koruma işine giriştik. NATO’nun genişlemesi dış politikaya gerçek bir ilgisi olmayan Senato tarafından alınmış tasasız bir karardı. Senato’daki tartışmanın yüzeyselliği ve yanlış bilgilerle dolu olması beni rahatsız etti. Ayrıca Rusya’yı Batı Avrupa’ya saldırmak için ölecek bir ülke olarak gösteren referanslar da rahatsız ediciydi.
İnsanlar anlamıyor mu? Soğuk Savaş’taki farklılıklarımız Sovyet komünist rejimleydi. Ve şimdi Sovyet rejimine karşı tarihteki en büyük kansız devrimi yapan kişilere sırtımızı dönüyoruz. Tabiki de Rusya’dan kötü bir tepki gelecek ve sonra NATO genişlemesini savunanlar biz size Rusların nasıl olduğunu söylemiştik diyecekler. Ama bu sadece yanlış”
Yazdığı yazıda, bugün yaşananların tam olarak Kennan’ın öngördüğü gibi söyleyen Friedman, Putin’in Rusya ve komşuları için kötü bir lider olduğunu ancak Amerika ve NATO’nun da onun evriminde masum seyirciler olmadığını söyleyerek yazısını noktaladı. GERÇEK GÜNDEM
