Litvinenko’nun hastalığının nedeni saptanamadı
Eski casusun ölüm nedeninin daha önce sanılanın aksine radyasyon ya da ağır metal zehirlenmesi olmadığı düşünülüyor.
İddialara göre Litvinenko, Londra’daki bir otelde iki Rusla buluştuktan sonra aniden rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı.
Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin’e sert muhalefetiyle tanınan Litvinenko, temas kurduğu bazı kişilerce, Rus istihbarat servislerinin hedefinde olduğu konusunda uyarılmıştı. Rus ajan da ölmeden önce zehirlendiğine inandığını ve Kremlin’in kendisini öldürmeye çalıştığını söylemişti.
Rusya Yönetimi, Litvinenko’nun ölümünde parmağı olduğu iddialarını reddediyor.
İngiltere polisi, Litvinenko’nun cinayete kurban gitmiş olabileceği ihtimali üzerinde duruyor. Londra’daki yakınları, Rus gizli servislerinin Litvinenko’yu ortadan kaldırmak için karmaşık bir suikast planı uyguladığını öne sürüyor.
Litvinenko’nun adı, bir süredir internette dolaşan ve aşırı milliyetçi Rus gruplarca hazırlandığı söylenen “Rusya’nın düşmanları” adlı listede yer alıyordu. Söz konusu listede, Moskova’da öldürülen muhalif gazeteci Anna Politkovskaya’nın adı geçiyordu. Litvnenko’nun ölmeden önce Politkovskya’nın ölümü araştırdığı söyleniyordu.
Rus İç İstihbarat Servisi’nde yarbay olan Litvinenko adını ilk kez 1998’de, Putin muhalifi Rus işadamı Boris Berezovski’ye yönelik suikast girişimini ortaya çıkararak duyurdu. Kısa süre sonra, görevini kötüye kullandığı iddiasıyla tutuklanarak dokuz ay hapis yattı. Açılan davadan beraat etti.
Litvinenko, 1999’da Moskova’da 200’den fazla sivilin öldüğü bombalı saldırıdan Rus istihbarat servisinin sorumlu olduğunu iddia ederek büyük tartışma yarattı. Moskova, bu saldırıdan Çeçen militanları sorumlu tutmuş ve Çeçenistan savaşına kamuoyunun desteğini artırmıştı.
Litvinenko daha sonra Rus istihbaratının peşinde olduğunu söylerek İngiltere’ye kaçtı. İngiliz Hükümeti, Rus casusa siyasi sığınma hakkı ve vatandaşlık verdi. Litvinenko, Londra’da aralarında Putin’in güç kullanılarak devrilmesini savunan Berezovski’nin de bulunduğu rejim muhalifleriyle yakın ilişki kurdu.
Litvinenko, Rus liderliğine karşı son zamanlarda eleştirilerini yoğunlaştırmış, Putin’in özel yaşamıyla ilgili çarpıcı iddialar ortaya atmaya başlamıştı.
İngiltere’ye geldikten sonra ailesiyle birlikte sürekli adres değiştiren Litvinenko, hem Kremlin hem de Rus itihbarat servisislerine yönelik ağır suçlamalarda bulunuyordu.
Litvinenko bir mülakatında iç istihbarat servisindeki günlerini anlatırken “Müdürüm, diğer arkadaşlarımın önünde bana Rus vatanseverlerin ülkemizi soyan Yahudileri öldürmesi gerektiğini, başarısız olursak örgütten atılacağımızı ve köpek yavruları gibi boğulacağımızı söyledi” demişti… Litvinenko’nun ölümünden kısa bir süre önce Rus dış istihbarat servisi geleneklerinin dışına çıkarak bir açıklama yayımladı ve eski KGB ajanını zehirledikleri iddiasını saçmalık olarak niteledi.
Örgüt yetkililerinden Yuri Golikorski, “Rusya Federasyonu Dış İstihbarat Servisi, 1959’dan beri Rus devletinin muhaliflerini fiziksel olarak etkisiz hale getirmeye yönelik operasyonlara girişmemektedir. Bizi hedef alan iddialar asılsızdır. Suçlu, Litvinenko’nun yakın çevresine aranmalı” dedi. Putin’in sözcüsü de, Litvinenko’nun hastaneye kaldırılmasından sonra kendi ifadesiyle “Önemsiz bir kişi için İngiltere’yle ilişkilerini tehlikeye atmayacaklarını” söylemişti. (BBC)
SON SÖZLERİ
İngiltere’de yayınlanan The Times gazetesi, Litvinenko’nun yaşam mücadelesini kaybettiği haberini ilk sayfadan duyurdu.
Haberin başlığını “Alçaklar beni hakladı ama bizi yenemeyecekler” diye atan The Times, bilincini yitirmeden bir kaç saat önce verdiği mülakatta Litvinenko’yu şöyle anlattı:
“Aleksander Litvinenko, bu görüşlerini kendisini ziyaret eden arkadaşı ve film yapımcısı Andrey Nekrasov’la paylaştı. Nekrasov, dün gece, etrafta silahlı korumaların olduğu ve tüm ziyaretçilerin güvenlik kontrolünden geçtiği hastanedeki havanın, nerdeyse Baba filminden bir sahneyi andırdığını söyledi.
Nekrasov’un aktardığına göre, atletik ve iyi görünümlü bir adam olan Litvinenko’nun son hali, Nazi toplama kamplarından kurtulan insanlardan farksızdı. Ancak ölümünden kısa süre önce bile, Litvinenko, Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin ve Rus istihbarat servisiyle mücadelesine inancını sonuna dek korudu.
Litvinenko, gerçekleri ortaya çıkarma çabalarının onunla ya da onsuz süreceğini belirterek ‘Belki beni hakladılar ama herkesi ele geçiremezler’ diye konuştu.
Önceki gece kalp krizi geçiren Rus ajan, yaşam destek ünitesine bağlanmıştı.”
