YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Burdur’un Yeşilova ilçesinde, Salda Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin sınırında bulunan Niyazlar köyündeki krom madeninin kapasite artışı projesi için verilen ÇED Gerekli Değildir kararı yöre halkının açtığı dava sonucu Mahkemece iptal edildi…
Yeşilova’ya bağlı Niyazlar köyündeki devlet ormanında Zontaş Madencilik tarafından işletilen krom madeninin 16 milyon 400 bin metrekarelik ruhsat sahası bulunuyor. Günde 100 ton su kullanılması planlanan madencilik faaliyetine karşı yöre halkı dava açmıştı. Isparta 2. İdare Mahkemesi’nde görülen davada geçtiğimiz Haziran ayında proje sahasında bilirkişi incelemesi yapıldı. Mahkemenin görevlendirdiği uzmanlardan oluşan bilirkişi heyetinin hazırladığı raporda, maden işletme alanının genişlemesi için hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası’nın yetersiz olduğu vurgulanarak madencilik faaliyetinin uygun olmadığı görüşüne yer verildi.
YAYLALAR, SU KAYNAKLARI VE ORMANLAR TEHDİT ALTINDA
Yaylacılık faaliyetlerinin de sürdürüldüğü bölgedeki su kaynakları ve yaşlı orman dokusunun madencilik projesinden olumsuz etkilenecek olması yöre halkının tepkisini çekti. Türkiye Ormancılar Derneği’nin hazırladığı rapor, bölgedeki yaşlı karaçam ağaçlarının gen kaynağı olarak korunması gerektiğini ortaya koyuyor. Ancak biyolojik çeşitlilik açısından da oldukça önemli olan bu bölgede madencilik izni verilmesi Türkiye’nin arazi yönetimi konusundaki zaaflarını ortaya koyuyor. Günde 30 bin ton krom cevheri, 35 bin ton da atık malzeme çıkarılan maden işletmesinde kapasitenin 10 kat artırılması için hazırlanan projeye 29 Aralık 2022 tarihinde ÇED Gerekli Değildir kararı verildi.
MAHKEME HUKUKA AYKIRI BULDUĞU ÇED KARARINI İPTAL ETTİ
ÇED kararının iptali için açılan davaya bakan Isparta 2. İdare Mahkemesi, Salda Gölü’nü besleyen su kaynaklarının yok olmasına neden olacağını belirterek hukuka aykırı bulduğu kararı iptal etti. Mahkemenin iptal kararında, patlatmalı madencilik faaliyetlerinin yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının su kalitesi ve miktarını olumsuz etkileyeceği vurgulanarak, “Proje Tanıtım dosyasında sahanın bitki örtüsünün doğru belirlenmediği, proje alanında bulunan ormanların yok edilmesi durumunda yerüstü ve yeraltı su rezervlerinin zarar göreceği, ormanın hidrolojik fonksiyonunun olumsuz etkileneceği ve Salda Gölü’nü besleyen su kaynaklarının yok olmasına neden olacağı, sahada bulunan endemik bitki türlerinin yok olmasına neden olacağı, tarımsal ve hayvansal üretimi olumsuz yönde etkileyeceği dikkate alındığında, dava konusu ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır” ifadelerine yer verildi.
16 MİLYON 400 BİN M2’LİK DEVLET ORMANI MADEN İÇİN AYRILDI
Yeşilova ilçesine bağlı Niyazlar köyünde 2014 yılından bu yana faaliyette olan krom madeni Zontaş Zonguldak Taşkömürü Mad. San. Ve Tic. A.Ş tarafından işletiliyor. Maden için verilen 16 milyon 400 bin metrekarelik ruhsat sahasının tamamı devlet ormanı vasıflı araziden oluşuyor.
ÖÇK İLAN EDİLEN SALDA GÖLÜ’NÜN KORUMA SINIRINDA MADENCİLİK
Maden işletmesinin genişlemek istediği alan, 2019 yılında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇK) ilan edilen Salda Gölü’nün koruma alanı sınırında bulunuyor. Doğal sit ve sulak alan vasıflarıyla korunamayan Salda Gölü, ‘daha iyi koruma’ amacıyla ÖÇK ilan edilmiş ve koruma sınırları Niyazlar köyünü de içine alacak şekilde genişletilmişti. Ancak ÖÇK statüsü, Salda Gölü havzasının daha iyi korunmasını sağlamaya yetmedi. Göl kıyısındaki Beyaz Adalar bölgesinde yoğunlaşan koruma çalışmaları, ÖÇK Bölgesi kapsamına giren diğer alanlarda aynı şekilde yürütülemiyor. Niyazlar köyündeki iki ayrı krom madeni işletmesi bunun çarpıcı bir örneğini oluşturuyor. Salda Gölü’nün koruma sınırları içerisinde mermer ve taş ocakları ile çeşitli gölet projelerinin bulunması, ‘doğal miras’ olarak UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınması için başlatılan çalışmayı da boşa çıkaracak nitelikte olduğunu ortaya koyuyor.
