YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Antalya’nın önemli doğal miraslarından biri olan falezlerdeki kaçak plaj işletmeleri ölüme davetiye çıkarıyor…
Antalya’nın önemli doğal miraslarından biri olan Falezlerdeki kaçak plaj işletmeleri ölüme davetiye çıkarıyor. Muratpaşa ilçesi sınırlarında bulunan ve doğal sit alanı statüsündeki Bambus Koyu da yıllardır kaçak plaj tartışmalarıyla gündemde. Yıkım kararı alınmasına rağmen bir türlü kaldırılmayan koydaki demir ve beton yığını tepki çekiyor. Çökme ve kaymalar olduğu için trafiğe kapatılan eski Lara yolunun olduğu bölgedeki işgalin önlenmesini isteyen vatandaşlar, izinsiz yapıların kaldırılarak spor sahası olarak ayrılan alanın yeniden yeşil alan haline getirilmesini talep ediyor.
Antalya’nın Muratpaşa ilçesi sınırlarında bulunan Falezlerdeki izinsiz kullanım baskısının önüne geçilememesi tepki çekiyor. Jeolojik miras niteliğindeki falezler doğal sit alanı olarak koruma altına alınsa da, kaçak uygulamalar yüzünden gerektiği gibi korunamıyor. Denize kıyısındaki kesimi Kesin Korunacak Hassas Alan, karadaki kısmı ise Nitelikli Doğal Koruma Alanı olarak tescil edilen falezlerdeki kıyı kullanımı, yalnızca 2. Derece Doğal Sit Alanına karşılık gelen Nitelikli Doğal Koruma Alanı olan kesiminde mümkün. Bu da koruma amaçlı imar planı hazırlanmasını gerekli kılıyor. Falezleri işgal eden işletmelerin birçoğu plansız ve kaçak olarak korunan alanı kullanmayı sürdürüyor. Bu durum yasaların ihlal edilmesine yol açarken aynı zamanda çökme riski bulunan falezlerin kıyı kesiminde denize girenlerin can güvenliğini de tehdit ediyor.
SİT ALANI KIYILAR İŞGAL ALTINDA
Yıllardır kentin kronikleşen sorunlarından biri olan bu konu, yaz sezonu öncesinde yeniden gündemde. Vatandaşların ilgili kurumlara yaptığı şikayet başvurularında falezleri işgal eden kaçak yapılar hakkında yıkım kararları alınsa da yıkım işlemlerinin uygulanmaması korunan alan yönetimindeki zaafiyetleri de gözler önüne seriyor.
BAMBUS KOYUNDAKİ KAÇAK PLAJA SUÇ DUYURUSU
Bunun son örneği Antalya kent merkezinde yer alan ünlü Bambus Koyunda yaşandı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne yapılan yazılı başvuruda, Muratpaşa ilçesi Demircikara Mahallesi sınırlarında yer alan ve doğal sit alanı statüsündeki falezlerin kıyı bandında demir merdiven ve plaja iniş yeri yapıldığı belirtildi. Başvuruda, söz konusu alandaki izinsiz uygulamalara ilişkin Antalya 1 Nolu Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun yıkım ve suç duyurusu kararı
bulunduğu hatırlatılarak kaçak yapılaşmanın kaldırılması talep edildi.
KOMİSYONDAN YIKIM KARARI
Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun 18 Kasım 2021 tarihli 556 sayılı
kararında, söz konusu korunan alandaki izinsiz yapılaşma hakkında şu ifadelere yer
veriliyor: “…Lara Kıyı bandında 13198 ada 1 parselde ve trafiğe kapalı yol üzerindeki
izinsiz uygulamalara yönelik 2863 sayılı Kanunun 9. Maddesi ile diğer ilgili hükümleri
doğrultusunda suç duyurusunda bulunulmasına, ilgili belediyesince izinsiz
uygulamaların kaldırılmasına ve sonucundan komisyonumuza bilgi verilmesine karar
verildi.”
YIKIM BEKLENİRKEN YENİLERİ YAPILDI
İlgili yıkım kararına rağmen işlem yapılmaması üzerine yapılan yeni bir başvuruya yanıt veren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün 2 Mart 2023 tarihli yazısında, “24 Şubat 2023 tarihinde yerinde yapılan incelemede, alandaki izinsiz yapıların kaldırılmadığı, yeni imalatların yapılmaya başlandıği görülmüştür” denilerek ilgili belediyeden izinsiz uygulamaların kaldırılması istendi.
BAŞKAN UYSAL: ‘MAHKEME KARARI YIKIMI DURDURDU’
Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal, tartışma konusu olan kaçak yapılarla ilgili yıkım işleminin Mahkeme kararı ile engellendiğini belirtti. Uysal, 21 Mart’ta sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Lara kıyı bandında kaçak ve izinsiz yapı ve iskele uygulamalarına yönelik bu hafta belediyemizce gerçekleşecek yıkımlar, mahkeme kararı ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü görüşleriyle durdurulmuştur. Kamuoyunun bilgisine sunulur” ifadelerini kullandı.
İKİ MECLİS ÜYESİ VE ODA BAŞKANINA AİT
Bölgede yaşayan vatandaşların iddiasına göre izinsiz uygulamaları yapanlar arasında Muratpaşa Belediyesi’nde meclis üyesi olarak görev yapan siyasiler ile mimarlar odası başkanı da yer alıyor. Bununla ilgili iddialar daha önce de gündeme gelmiş, iki meclis üyesi ile oda başkanının ortak olduğu öne sürülen otelin korunan alanda kaçak kullanım yaptığı kaydedilmişti. İgili kurumların izinsiz uygulamaları kaldırmak konusunda isteksiz davrandığını öne süren vatandaşlar, konunun birçok kez basında yer almasına ve kent gündeminde tartışılmasına rağmen çözümsüz kalmasına tepkili.
SPOR SAHASI OLARAK AYRILMIŞTI
Konuyu takip eden vatandaşlardan biri olan Ali Atmaca, şu iddiaları dile getirdi: “Konu birçok gazete ve televizyonda çıkmasına rağmen çözülmedi. Çünkü yapanlar siyasetin içinde. 13198 ada semt spor sahası olarak ayrılan bir sit alanı. Plaj inşaatı başlar başlamaz Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne dilekçe verdim. Durdurma kararı çıktı ama dinlemediler devam ettiler. Yapanlar içeriden olunca Muratpaşa Belediyesi bile bile göz yumdu. Kararı bizzat elimle Zabıta ve Başkan Yardımcısına götürdüm, yine takan olmadı. Sonra plaj inşaatı bitti.”
HALK YEŞİL ALAN KALMASINI İSTİYOR
Yaptıkları şikayet başvurularının ardından yıkım kararı çıkıp mühürlenmesine rağmen kaçak plajın yıkılmadığını dile getiren Atmaca, söz konusu kıyı alanını yol çöktüğü gerekçesiyle 20 yıldır trafiğe kapalı olduğuna işaret ederek şunları söyledi: “Bu alan çökme tehlikesinden dolayı trafiğe kapalı ama altında resturant ve plaj var. İki ay önce yine çökmeler oldu, sonuç yok. Sonunda illa ki birilerinin ölmesini bekliyorlar sanırım. Biz oranın yeşil alan olarak kalmasını istiyoruz. Otel bu alanın 1000 metrekaresini restoran ve kafe olarak kullanıyor.”
İSTANBUL’DA ÇÖKEN RESTORAN GİBİ OLMASIN
Tehlikeye davetiye çıkarılan bölgede 3-4 yıl önce de çökmeler meydana geldiğini söyleyen Ali Atmaca, trafiğe kapalı olmasına rağmen bu alanın otopark olarak kullanıldığına işaret ederek, “Nereden baksanız 20-30 tane araç var. Bu da yaklaşık 30 ton yük demek. Buranın da İstanbul’da çöken restoran gibi olmasından endişe ediyoruz” dedi.
KOMİSYON YENİDEN GÖRÜŞECEK
Konuyla ilgili bilgisine başvurduğumuz Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı kaynakları, yıkım kararı bulunan işletmeler ile kurum arasında alanın kullanımı için ihale yapıldığını, bu nedenle konunun yeniden komisyon gündemine alındığını belirtiyor. Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu, kıyı bandındaki kaçak yapılarla ilgili yeni gündemle toplanacak.
BİR İŞLETME HARİÇ HEPSİ KAÇAK
Edinilen bilgiye göre korunan alan statüsündeki Falezlerdeki plaj işletmelerinin büyük kısmı kaçak konumunda. Koruma amaçlı imar planı hazırlayarak plaj işletmesini yasal statüye kavuşturan yalnızca bir otel işletmesi olduğu belirtiliyor. Falezlerin bütüncül olarak Koruma Amaçlı İmar Planına sahip olmaması izinsiz ve kaçak yapılaşmaya davetiye çıkarıyor.
OLUŞAN ÇATLAKLAR DOLDURULUYOR
Trafiğe kapatılan alanda yaya olarak dolaşmanın bile tehlikeli olduğuna dikkat çeken vatandaşlar, falezlerdeki kayma ve çökmeler nedeniyle oluşan çatlakların iş makineleri kullanılarak moloz ve mıcırlarla doldurulduğunu belirtiyor.
FALEZLER AKDENİZ FOKLARININ DA YUVASI
Jeopark özelliği taşıyan Antalya Falezleri, hem karasal hem de denizsel biyoçeşitlilik açısından oldukça önemli. Dünyada yalnızca 700 civarında, Türkiye’de ise yaklaşık 100 bireyi kaldığı belirtilen nesli tehlike altındaki Akdeniz foku (Monachus monachus) da Antalya Falezlerinde yaşayan türler arasında. Falezlerdeki deniz mağaralarını yuva olarak kullanan Akdeniz fokları, son yıllarda bu alanlardaki insan baskısının artması nedeniyle varlığı en fazla tehdit altında bulunan deniz memelisi olarak biliniyor. Son 10 yılda yalnızca Antalya ken merkezindeki falezler çevresinde 4 yavru Akdeniz foku ölümü kaydedildi. 2012-2023 arasında Antalya ili genelinde bilinen Akdeniz foku ölümü sayısı ise 14 olarak kayıtlara geçti. İlgili haber için: https://
BAKANLIK 2016’DA TEBLİĞ YAYINLADI
13 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ‘Su Ürünleri Avcılığı Tebliği’, “Akdeniz Fokunun yaşadıkları sualtı veya su üstü girişli kıyı mağaralarında ışık kullanmak, her türlü vasıta ile dalış yapmak, yüzerek veya herhangi bir deniz vasıtasıyla girmek, mağara girişlerinde beklemek, demirlemek yasaktır” hükmünü getirmişti.
ANTALYA’NIN EN ESKİ SAKİNLERİNDEN
Ancak denetimsizlik ve insan baskısı türün varlığını tehdit etmeye devam ediyor. Antalya, dünyada az sayıda kalan Akdeniz foklarının son sığınaklarından biri. Kent kıyılarını kullanan en eski sakinlerinden olan bu sevimli türün varlığı, kentlilerin ve yöneticilerin atacağı adımlara bağlı. Yasa ve yönetmelikler usül ve esasları belirlese de türleri koruyan en önemli etkenletin başında, aynı coğrafyayı kullanan insanların bilinci ve farkındalığı geliyor.
