1940’da, dönemin Sovyet gizli polisi tarafından Stalin’in emriyle 22 bin Polonyalı asker ve subayın başlarına tek kurşun sıkılarak öldürüldüğü ve tarihe Katyn katliamı olarak geçen olayın kurbanlarının aileleri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) Rusya aleyhine dava açma kararı aldılar.
Davacıların avukatı Roman Nowosielski, Rusya’da katliamın sorumlularını bulmak için “hazırlık soruşturması prosedürü” bulunmadığını belirterek, bu durumun “Avrupa İnsan Hakları Konvansiyonu’nu ve temel özgürlükleri ihlal ettiğini” belirtti.
Rusya askeri mahkemesinin bu yıl başında Varşova’ya gönderdiği mektupta, Polonyalı subayları baskı kurbanları olarak nitelendirmeyi reddettiği, mahkemenin ayrıca konuyla ilgili dosyaları Polonya’ya vermeyi de kabul etmediği kaydedildi.
Nazi ve sosyalist dönemdeki suçları soruşturan Polonya Ulusal Anma Enstitüsü’nden (IPN) yapılan açıklamada da “1940’taki Katyn katliamı konusundaki Rus soruşturmasıyla ilgili dosyaların 2006’da da gizli kalması şaşırtıcı” denildi.
Sovyetler Birliği, Almanya ile imzaladığı Ribbentrop-Molotov Anlaşması’nın gizli bir maddesi gereğince, 17 Eylül 1939’da Polonya’ya saldırmıştı.
Katliamla ilgili ilk toplu mezar Katyn’de Nisan 1943’te Almanlar tarafından ortaya çıkarılmıştı. Eski SSCB, bu katliamın sorumluluğunu uzun süre reddetmiş ve katliamı Nazilerin yaptığını iddia etmişti, ancak daha sonra, eski devlet başkanı Mihail Gorbaçov Nisan 1990’da Rusya’nın sorumluluğunu kabul etmişti. Eski Rusya devlet başkanı Boris Yeltsin de, katliamla ilgili olan ve Stalin tarafından imzalandığı öne sürülen belgeleri Ekim 1992’de dönemin Polonya devlet başkanı Lech Walesa’ya teslim etmişti.
