Sanırım onların yaşamını, inaçlarını ilk kaleme alan gazeteciyim. 2007’de yayınlanan “Aşkolsun! Adı aşk olsun” romanımda Stamford Hill’deki Ortadox Yahudileri anlatmıştım. Türk ve Kürt toplumuyla aynı bölgede yaşayan fakat birbirlerine karışmayan Ortadox Yahudileri merak edenlere romanımı öneririm. İsrail-Filistin çatışmasıyla komşularımız da gündeme geldi. Bizim toplum üyeleri onları Filistin yanlısı, İsrail’i protesto eden eylemlerde görünce haliyle kafaları karışıyor.
Stamford Hill’in yanı sıra Batı Kudüs’te Haredilerin yaşadıkları Meaşerim Mahallesi’nde Ortaçağ’ı andıran bu Haredi Yahudilerinde erkekler; siyah kıyafetleri, cübbeleri, kipa ve şapkaları, zülüfleri ve pantolonlarının kenarlarından sarkan püskülleriyle, kadınları da perukları ve çok çocuklu halleriyle dikkati çekiyor. Haredi Yahudiler, 9 milyon civarındaki İsrail nüfusunun yaklaşık yüzde 12’sini teşkil ediyor ve “Ultra Ortodoks” ismiyle de anılıyor.
Evrensel Londra Temsilcisi Arif Bektaş benden önce davranarak, Stamford Hill’de Haham Elhanan Beck ve Haham Haim Sofer’le İsrail’in Gazze saldırılarını konuştu. Hahamlar, kendi bölgelerinde yaşayan 20 binden fazla Yahudi’nin çoğunun İsrail’e karşıtı olduklarını ve Filistin topraklarından çekilmesini savunduklarını açıkladılar. Şaka değil gerçek… Haham Beck, “Londra’da, Stamford Hill’de Yahudi toplumunun hemen hemen hepsi Siyonizme karşıdır. Burada binlerce aile, yüzlerce okul ve kurum var. Hiçbirinde İsrail bayrağı göremezsiniz. Çünkü İsrail devleti onların umurunda değildir. Hatta barış içinde, kan dökülmeden İsrail devletinin son bulmasını, yok olmasını istiyorlar” diyor ve ekliyor “Filistinliler gibi biz de böyle bir işgalci devlete karşıyız ve sonunun gelmesi için dua ediyoruz.”
Haham Sofer de “Evet. Çünkü Siyonizm ortaya çıkan nefretten besleniyor. Yahudiler bulundukları ülkelerde yaşamakta zorlanıp Filistin’e göçsünler isteniyor. Siyonistler antisemitizmden faydalanmıştır hep. Böylece devletlerini, ekonomilerini, askeri kuvvetlerini güçlendirsinler istiyorlar” diyor.
Haham Sofer’in söylediklerine hemen bir parantez açmak istiyorum. İngiltere’deki televizyon kanallarındaki filmleri ve Netflix’e (Julia Roberts’in başrolde olduğu Leave the World Behind gibi) lütfen dikkat edin. Çaktırmadan Yahudilerin nasıl mazlum bir halk olduğunu, nasıl ezildiklerini eğer İsrail’e karşı tehdit giderilmezse ABD ve diğer dünyanın güvenliğinin riskte olduğunu anlatan filmleri tekrar tekrar gösterime koyuyorlar. Oysa Yahudilere karşı olmak ve Sionizme karşı olmak tamamen zıt şeyler. Haham’ın dediği gibi İsrail devleti bu iki farklı olguyu karıştırmayı başarıyla uyguluyor.
Haham Beck de “Yahudilerin hepsi Siyonist olarak düşünülüyor ve hedef alınıyor. Ben de Filistin bayrağıyla ‘Filistin’e özgürlük’” diye bağırdığımda şaşırıyorlar” diyor ve çıtayı yükseltiyor: “Çözüm siyonist İsrail devletinin barışçıl bir şekilde ortadan kaldırılmasıdır… Müslümanların ve Yahudilerin ortak iyiliği için İsrail devletinin parçalanması sürecinde müzakereler yürütülmesinde rol oynayabilir.”
İki Haham da kapı komşusu Türk ve Kürt toplumundan “Siyonist” oldukları savıyla bazen tacize yani nefret suçuna uğradıklarını belirtip toplumu “Biz Siyonist falan değiliz. Tam tersi onlara karşı sizin gibi düşünüyor ve mücadele ediyoruz” diyerek uyarıyorlar.
***
MERRY CHRISTMAS: 24 Aralık Christmas… Çam ağaçlarının süslendiği gün. Noel, her yıl 25 Aralık tarihinde İsa’nın doğumunun kutlandığı Hristiyan bayramıdır. Bazı ülkelerde kutlamalar 24 Aralık’ta Noel arifesiyle başlar ve 25 Aralık bitimine kadar devam eder. Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ Orta Asya Türk toplumlarının yılın son gününü 21 Aralık kabul ettiklerini ve bayram olarak kutladıklarını, yılbaşı geleneğinin 325 yılında Hıristiyanlığa geçtiğini söylüyor. Gündüzün geceyi yendiği ilk gün 21 Aralık’ta Nardugan bayramı kutlandığını vurgulayan yazar Zübeyir Batur da “Noel Baba, efsanesinin temelinde eski Türk inancının beyaz sakallı iyilik meleği Ülgen vardır” diye konuşuyor. Türkçesiyle iyi Noeller dostlar…
