YUSUF YAVUZ / AÇIK GAZETE – Antalya Elmalı’daki Akçay Merkez Camii’nde yapılan onarım sırasında tarihi yapının şadırvanı yıkıldı, kalem işi süslemeler ve ahşap tavan motifleri beyaza boyandı, ahşap kapı ve pencereler sökülerek yerine PVC konuldu…
Antalya’nın Elmalı ilçesine bağlı Akçay beldesinde bulunan koruma altındaki tarihi camide Elmalı Belediyesi’nce başlatılan onarım çalışmasında ahşap kapı ve pencereler sökülerek yerine PVC kapı pencere yapıldığı ortaya çıktı. Koruma Kurulu’nun sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verdiği onarım sırasında tarihi caminin kalem işi süslemeleri ve ahşap tavan motiflerinin beyaza boyanarak kapatıldığı, orijinal şadırvanın yıkılarak yerine yenisinin yapıldığı, son cemaat yeri duvar ve tavanının da PVC malzeme ile kaplandığı tespit edildi. Konuyla ilgili bilgisine başvurduğumuz Elmalı Belediyesi yetkilileri ise sorularımızı yanıtlamaktan kaçındı.
Antalya’nın Elmalı ilçesine bağlı Akçay beldesinde bulunan Merkez Camii, geleneksel kırsal cami mimarisini yansıtan kültür varlığı olarak Haziran 2019’da tescil edilerek koruma altına alındı. Bunun ardından Kasım 2019’da Elmalı Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü resmi bir yazı ile Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne başvurarak tarihi camide tadilat ve tamirat izni verilmesini talep etti.
ANTALYA KUDEB TARİHİ CAMİ İÇİN ONARIM İZNİ VERDİ
Antalya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Koruma Uygulama ve Denetim Şube Müdürlüğü (KUDEB), başvuru sahibi Elmalı Belediyesi’ne verdiği 21 Ocak 2020 tarihli onarım izninde caminin şadırvanı ve tuvaletindeki bazı alanların yenilenmesinin yanında iç ve dış duvarlarda sıva ve tamirat gibi onarımların yapılmasını uygun buldu.
TARİHİ YAPIDA İZNE AYKIRI MÜDAHALE YAPILMASIN UYARISI
KUDEB’in verdiği onarım izninde, verilen izne aykırı olarak inşai ve fiziki müdahalelerin ise ilgili yasa kapsamında altı aydan üç yıla kadar hapis veya adli para cezasına çarptırılacağı uyarısında bulunuldu. Onarım izninin bir yıl süresi olduğu da belirtilen KUDEB’in resmi yazısında, “Söz konusu taşınmazda belirtilenler dışında herhangi bir uygulama yapılmaması ve uygulama sonrası Uygunluk Belgesi düzenlenmesi amacıyla KUDEB’e başvurulması gerekmektedir” ifadelerine yer verildi.
ONARIM ÇALIŞMASINDAN SES ÇIKMAYINCA KURUL HAREKETE GEÇTİ
Konuyla ilgili başvuruyu değerlendiren Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ise 13 Şubat 2020 tarihinde cami ve şadırvan için onarım kararı aldı. Ancak tarihi cami ile ilgili verilen onarım ön izni ve kurul kararının üzerinden bir yıldan fazla zaman geçmesine rağmen Koruma Bölge Kurulu’na yapılan işlemlerle ilgili herhangi bir başvuru yapılmayınca Akçay Merkez Camii’nin tarihi dokusunun yok edildiği ortaya çıktı.
ORJİNAL ŞADIRVAN YIKILMIŞ, KALEM İŞİ SÜSLEMELER BOYANMIŞ
Onarım Uygunluk Belgesi düzenlemek amacıyla yerinde yapılan incelemenin ardından 13 Ocak 2022 tarihinde düzenlenen teknik raporda, verilen onarım iznine aykırı olarak tuvaletin tamamen yıkılarak kadın ve erkekler için iki ayrı tuvalet inşa edildiği, orijinal şadırvanın ise yıkılarak yeniden yapıldığı tespitine yer verildi. Caminin iç duvarındaki kalem işi süslemeler ile ahşap tavandaki motiflerin beyaz boya ile boyanarak kapatıldığı bilgisine yer verilen teknik raporda, “Dış cephesinin boyanarak yeşil-beyaz renkten, kahve-beyaz renge dönüştürüldüğü, cami bahçesindeki mevcut düzenlemeyi onarmak yerine farklı bir malzeme ve peyzaj ile yeniden düzenlendiği tespit edilmiştir” ifadelerine yer verildi.
AHŞAP MALZEMELER SÖKÜLDÜ, YERİNE PVC KONULDU
Bunların yanı sıra Koruma Bölge Kurulu kararı ile verilen izin dışında tescilli caminin kadınlar mahfili kısmındaki ahşap pencerelerin “ahşap görünümlü” PVC ile değiştirildiği kaydedilen raporda, “Son cemaat yeri duvar ve tavanının PVC malzeme ile lambri kaplandığı, ana giriş kapısının ve son cemaat yeri ile caminin ana ibadet yeri arasında kalan kapının ahşap görünümlü PVC kapı ile değiştirildiği tespit edilmiştir” denilerek söz konusu izinsiz uygulamaların Koruma Kurulu gündeminde değerlendirilmesi istendi.
KORUMA KURULU SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULMASINI İSTEDİ
Konuyu değerlendiren Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 24 Şubat 2022 tarihli kararında, “Kurulumuza sunulan bilgi ve belgelerden anlaşıldığından izinsiz uygulamaları yapan ve yaptıranlar hakkında 2863 sayılı yasa uyarınca suç duyurusunda bulunulmasına, yapılan aykırı ve izinsiz uygulamaların kaldırılması ve caminin özgün haline getirilmesi amacıyla ilgili kurumlarca ivedilikle hazırlanacak rölöve, restitüsyon, restorasyon ve çevre düzenlemesi projelerinin değerlendirilmek üzere Kurulumuza iletilmesine karar verildi” denildi.
BELEDİYE ‘ONARIMI BİZ YAPMADIK’ DEDİ, MÜFTÜLÜK TUTANAK TUTTU
Koruma Bölge Kurulu’nun aldığı bu kararın ardından Elmalı Belediyesi ise söz konusu tadilat kalemlerinin belediye bütçesinden karşılanmasının mümkün olmadığını gerekçe göstererek Belediye Başkanlığı tarafından herhangi bir tadilat veya tamirat işlemi yapılmadığını savundu. Elmalı Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü’nün Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü’ne ilettiği 9 Mart 2022 tarihli yazıda, ilçe belediyesinin tarihi camide herhangi bir tamirat ve tadilat yapılmadığını savunmasına karşın Elmalı Müftülüğü’nün cami ile ilgili tuttuğu tutanakta, restorasyon skandalının sorumlusunun Elmalı Belediyesi olduğu kaydedildi.
ELMALI MÜFTÜLÜĞÜ: ‘TADİLAT VE TAMİRATI BELEDİYE YAPTI’
Elmalı Müftüsü Dr. Fahrettin Bektaşoğlu ile Şube Müdürü Hilmi Hulusi Tanış’ın da imzasını taşıyan 24 Mart 2022 tarihli tutanakta, “Hazine mülkiyeti olan 2853 parsele kayıtlı 1. Grup taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilen Akçay Mahalle Merkez Camisinde 1 Mayıs 2021-30. 11. 2021 tarihleri arasında Elmalı Belediyesi tarafından tamirat ve tadilat işlemleri yapılmıştır” ifadelerine yer veriliyor.
BELEDİYE YETKİLİLERİ SORULARA YANIT VERMEDİ
Tarihi camiyle ilgili yapılan izinsiz onarımlar ve tahribat hakkındaki bilgi ve belgelerin ilgili kurumların yanı sıra gereğinin yapılması için Elmalı Cumhuriyet Başsavcılığına da gönderildiği öğrenilirken konuyla ilgili bilgisine başvurduğumuz Elmalı Belediyesi yetkilileri sorularımıza yanıt vermekten kaçındı.
