Baraner yaptığı yazılı açıklamada, 5 dilde yayın yapan, seyahat bilgilendirme portalı ”tourexpi.com” adlı sitenin, Avrupa’daki binlerce seyahat acentesi çalışanlarıyla yaptığı anket çalışması sonucu, dünyada ve Türkiye’de 2009 turizm yılının kazananlar ve kaybedenlerinin belirlendiğini ifade etti.
Dünyada kazananlar arasında ilk sırayı Türkiye’nin aldığını dile getiren Baraner, küresel ekonomik krizin, Türk turizmcilerinin verdiği ilk ”Kriz imtihanı” olmadığını, daha önce birçok krizle karşılaşan Türk turizm sektörünün, bu krizlerden çok şey öğrendiğini ifade etti. Bu bilgiler ışığında Türk turizm sektörünün krize hızlı, etkili ve doğru tepkiler verdiğini bildiren Baraner, şöyle devam etti:
”Ülke tanıtımında ve pazarlamasında derhal Avrupalı tur operatörleriyle iş birliği yolunu seçen Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, bu çalışmalarının meyvelerini gecikmeden aldı ve bu meyveleri 2010 yılında da sepetinde bilecek. Türk otelcilik sektörü, kısır ve sonu gelmeyen tartışmalara girmeden, ‘Herşey Dahil’ pazarına kaliteyi düşürmeden kendini hızla adapte etti ve pazarlama stratejilerini kriz ortamına uyarladı.”
Baraner, başta Türk Hava Yolları (THY) olmak üzere Sunexpress, Pegasus, Atlasjet, Sky, Onur Air, Anadolujet ve Türk bayraklı diğer hava yolu şirketlerinin, büyük yabancı şirketleri pazar dışında tutmasını ve akıllı yatırımlarla Türkiye’ye yönelik yurt içi ve yurt dışı uçuş pazarının kontrolünü ele geçirdiğini de ifade etti.
THY
Dünya havacılık devleri birer birer küçülme veya iflas yolunu seçerken, THY’nin, istikrarlı şekilde büyüyerek, bu endüstrinin dikkatini çektiğini de belirten Baraner, Lufthansa, British Airways, Air France/KLM gibi devlerin, kapasite küçülttüklerini, dünyada önemli 70’den fazla namlı hava yolu şirketinin seferlerini durdurduğunu, kimilerinin şirket birleşmeleriyle kurtulduğunu ama bu dönemde THY’nin yolcu sayısı ve filo açısından sürekli büyüdüğünü hatırlattı.
Baraner, Türkiye’de kazananlar arasında, Gloria Otellerinin tekrarcı müşteri oranıyla ve yılın 365 günü yüksek doluluk oranıyla, Silahtaroğlu ailesinin Türkiye’de daha önce bulunmayan ”LinksGolf” (denize sıfır golf sahası) yatırımıyla kazananlar arasında yer aldığını ifade etti.
Yurt içi ve yurt dışındaki yatırımlarını artıran iş adamı Fettah Tamince, Pegasus Hava Yollarını uluslararası platformda akılda kalan ve başarısıyla konuşulan bir marka haline getiren ve TUI’nin de hisse sahibi olduğu Almanya’nın en büyük ikinci hava yolu olan Air Berlin’e yüzde 19 oranında ortak olan Ali Sabancı’nın da kazananlardan olduğuna dikkati çekti. Baraner, Suriye’de otel açan, Ürdün, Irak ve başka Arap ülkelerinde otel açma girişimlerinde bulunan Dedeman’ın da 2009’da kazananlar arasına girmeyi başardığının altını çizdi.
Avro’nun dolar karşısında değer kazanması, buna karşılık yüzde 15 fiyat indirimine gidilmesinin de ABD turizm sektörünü kazananlar listesine yerleştirdiğine değinen Baraner, özellikle Avrupa’da giderek yayılan ”ucuz otel” zincirlerinin de kazananlar listesine dahil edilmesi gerektiğini bildirdi.
Baraner, 2009’da kruvaziyer turizmi, Avrupa’da yaygınlaşan yurt içi turizm ve pazarlama ve tanıtım atağına geçen Mısır’ın da bu kazananlar arasında yer almayı başardıklarını belirtti.
KAYBEDENLER
Hüseyin Baraner, aynı araştırmada, yıllardır Avrupa’nın en büyük iki pazarı Almanya ve İngiltere’den en büyük payı alan İspanya’nın, bu bilincin verdiği rehavetle kriz ortamına yeterince hızlı ayak uyduramadığını, 60 yıl öncesi oluşan güneş, kum, deniz, ucuz içki, boğa güreşi ve müzeler imajını yenileme ihtiyacı duymaması nedeniyle 2009’da bunun acısını çekmeye başladığını ve kaybedenler listesinin ilk sırasına yerleştiğini bildirdi.
İçe kapanıklığı, yabancılar tarafından zamanla garipsenen bir çeşit ”milliyetçiliği” ve ısrarla fiyat indirmeme politikası, Fransız turizmine bu sene pahalıya mal olduğuna işaret eden Baraner, Türkiye’nin hem komşusu hem rakibi olan Yunanistan’ın kaybedenler listesine girme nedeninin şöyle açıkladı:
”Yunanistan son 15 yılda üretim değil, tüketim toplum olmaya hızlı adımlarla ilerledi. Üretimi gemi taşımacılığı, zeytinyağı, şarap ve turizmden ibaret olan Yunanistan, gelirine orantılı olarak dünyanın en borçlu ülkelerinden biri haline geldi. Son beş yılda sadece AB yardımıyla ayakta kalabilen ülke, Avrupalılar tarafından ‘Avrupa’nın şımarık çocuğu’ damgasını yedi. Bu imaj, turizmde etkisini gösterdi. Zira bu şımarıklık, turizm sektöründe bire bir yaşandı. Tesisler yenilenmedi, turizm çalışanlarının yüzlerindeki şımarıklık ve bıkkınlık ifadesi iyice belirginleşti, nasıl olsa gelirler düşüncesi ile fiyatlarda rekabet gücünü yakalayamadılar. Yeni turizm ürünleri geliştirilmedi. Ama en önemlisi, artık AB musluğu kesilince aşırı bir kemer sıkma politikasına giren Atina, ülkenin dış tanıtım ve pazarlama bütçesini kıstı, hatta yurt dışındaki tanıtım bürolarının üçte ikisini kapattı.”
Güney Kıbrıs Rum kesiminin de birçok alanda olduğu gibi, turizm konusunda da ”büyük kardeş Yunanistan” ile aynı rotaya girdiğini ve aynı hataları yaptığını ifade eden Baraner, fiyatları aşırı şişen turizm ürünlerinin, Güney Kıbrıs’ı Akdeniz çanağının en pahalı hedefleri arasına sürüklediğini ve kaybedenler listesinde yerini aldığını belirtti.
Dubai’nin kaybetme nedenini de ”Fazla şişen ve kabuğu ince olan balon, patlamaya mecburdur” sözleriyle izah eden Baraner, Dubai ile ilgili şu bilgileri verdi:
”Oysa balonun kabuğu ince olduğu kadar, şaşaalı, parlak, cilalı ve bol ışıklıydı. Henüz gelen turistin 5 katı kadar yatak yaratan yerel ve uluslararası yatırımcılar, zaman içinde bu yatakların dolacağını hesaplamış olsalar da otellerin astronomik konaklama fiyatları talep etmedikleri sürece bu hesabın tutamayacağını gördüler. Ve olan oldu, turistler gelmedi, fiyatlar aşağı çekildi ve küresel kriz sonucu yatırımcılar desteklerini geri çekti. Uzun yıllar paranın ve servetin sınırsız olduğu zannedilen Dubai, kendini 300 milyarlık borç batağında buldu ve sorunlar hızla nefesini kesmeye başladı. Dubai’nin sihri bitti. Artık normalleşme devri başlıyor.”
Baraner, 2009’da, İsrail’le çalışan turizmcilerin de kaybedenlerden olduklarını, Belediye Başkanı Mustafa Gül’ün, ”müstehcen” saydığı bir heykeli yerinden söktürmesi ve aynı ilçedeki bir otelde, 3 Alman gencinin sahte içki yüzünden ölmesinin, Kemer’in kaybedenler listesinde yer almasına yol açtığına dikkati çekti.
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti çalışmalarının da başarısız olduğunu savunan Baraner, uçuş güvenliğiyle ilgili evrak eksikliği sorunu yüzünden 4 uçağı uçuştan men edilen Onur Air, geleceğin önemli turizm hedefleri arasında yer alması beklenen ancak hızla betonlaşan Anamur’un, Öger Tours’a stratejik ortak olacağını açıklayan Rus iş adamı Lebedev’in kaybedenler listesinde yerlerini aldıklarını kaydetti.
