Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu, Gümrük Birliğinin 25 ülkeyi kapsayacak şekilde genişletilmesini öngören Ek Protokol ile ilgili oylamayı erteledi. Türkiye’ye ‘Ermeni soykırımı’nı tanıması çağrısında bulunan ve bu tanımanın AB üyeliği için önkoşul olması isteyen önergeyi kabul eden AP, Türkiye’ye imtiyazlı ortaklık önergesini ise reddetti. Türkiye ile müzakerelere başlanmasını kabul eden AP, AB Konseyi’nin, KKTC’ye yönelik ekonomik izolasyonun kaldırılması yönünde verilen sözlerin yerine getirilmesi istedi. AP’nin kararları tavsiye niteliği taşıyor.
AP’de en fazla sandalyeye sahip Hıristiyan Demokrat Grubun Başkanı Hans Pottering, protokolün önce TBMM’de onaylanma sürecinin beklenmesi gerektiğini söyledi. Pottering, Türkiye’nin Kıbrıs konusunda yayımladığı deklarasyonun TBMM’de Ek Protokol ile birlikte onaylanıp onaylanmayacağına bakılmasını istedi.
Tartışmalar sırasında söz alan AB Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, Hıristiyan Demokratların bu talebini inceleyeceğini belirtti.
Rehn, Türkiye’nin parlamenter demokrasiye sahip olduğunu hatırlatarak, kendi muhatabanın Türk hükümeti olduğunu, bu konuyu TBMM’ye değil, hükümet yetkililerine sorabileceğini belirtti.
SOSYALİST VE YEŞİLLER OYLAMADAN YANAYDI
Ek Protokolün ertelenmesine karşı çıkan Olli Rehn, “AB’nin bu durumda kendi kalesine gol atmış olacağını” söyledi. Bu arada, Ek Protokolün onaylanmasının ertelenmesine Sosyalist ve Yeşil gruplar karşı çıktı.
AP’de Hıristiyan Demokratların Ek Protokol ile ilg ili oylamanın ertelenmesine ilişkin teklifi, 285’e karşı 311 oyla kabul edildi.
“‘ERMENİ SOYIKIRIMI’NI TANIMAK, AB ÜYELİĞİ İÇİN ÖNKOŞUL”
AP genel kurulunda verilen ve oylanarak kabul edilen bir değişiklik önergesiyle, Türkiye’nin sözde Ermeni soykırımını tanıması çağrısında bulunuldu ve bu tanımanın AB üyeliği için önkoşul olması istendi.
İMTİYAZLI ORTAKLIK ÖNERGESİNE RET
Hıristiyan Demokratların, müzakerelerin “ucu açık doğası” itibariyle başlamasının hemen ardından, tam üyeliğe paralel “yapıcı olasılıkların” da değerlendirilmesini öngören değişiklik önergesi ise reddedildi.
Bu önerge için yapılan oylamada 291 “Hayır”, 235 “Evet” oyu kullanıldı.
“MÜZAKERELER BAŞLAMALI”
Türkiye’nin, AB ile müzakerelere başlaması için son koşulları yerine getirdiği belirtilen, ancak Ankara’nın Kıbrıs deklarasyonunun eleştirildiği karar tasarıyla ilgili oylamada, tasarı lehinde 356, aleyhinde 181 oy kullanıldı.
Siyasi partilerin ortak karar tasarısında, “Türkiye’nin müzakerelerin başlaması için bütün resmi koşulları yerine getirdiği” belirtildi.
“TÜRK LİMANLARI RUMLARA AÇILMALI”
“Ankara’nın Gümrük Birliği’nin 25 üye ülkeye genişletilmiş bir biçimde uygulanmasını öngören Ek Protokolü onayladığı gün, Rum kesimini tanımadığına dair tek taraflı bir deklarasyon yayımlamasının” eleştirildiği kararda, “Türkiye’nin Rum kesimine ait uçakların ve gemilerin havaalanı ve limanlarına yaklaşmasını engellemesinin Ankara Anlaşması için ihlal teşkil ettiği” ileri sürüldü.
AB Komisyonu’ndan, 2006 yılında Ankara Anlaşması’nın Türkiye tarafından tam uygulanıp uygulanmadığına dair rapor hazırlaması istenen kararda, “Bu anlaşmanın, Türkiye tarafından tam yerine getirilmemesinin, müzakere sürecine ciddi bir biçimde etkileyeceği ve hatta kesilmesine yol açabileceği” kaydedildi.
Kararda, Gümrük Birliği’nin uygulanmasının, 2006 yılında müzakerelerde ele alınacak ilk konular arasında yer alması çağrısında bulunuldu.
KIBRIS
Kıbrıs sorununa çözüm bulunmamasından üzüntü duyulduğu ifade edilen kararda, Türkiye’den çözüm için yapıcı tavrını sürdürmesi ve Kıbrıs’ta tarafların BM planı çerçevesinde görüşmeleri tekrar başlatması istendi.
“Türkiye’nin Rum kesimini tanımasının, müzakere sürecinin önemli bir parçası olduğu” ifade edilen kararda, “Rum kesiminin tanınmamasının müzakerelerin askıya alınmasına yol açabileceği” kaydedildi.
“KKTC’YE YÖNELİK İZOLASYON KALDIRILMALI”
AP kararında, AB Konseyi’nin, KKTC’ye yönelik ekonomik izolasyonun kaldırılmasına ilişkin aldığı karara atıfta bulunuldu ve bu konuda verilen sözlerin yerine getirilmesi istendi.
ORHAN PAMUK
Yazar Orhan Pamuk aleyhine açılan davaya da yer verilen kararda, bu davanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ifade özgürlüğüyle ilgili bölümünü ihlal teşkil ettiği görüşü savunuldu.
Kararda, müzakerelerin “ucu açık” olduğu vurgulanırken, sonucunun önceden garanti altında olmadığı ve müzakerelerin otomatik olarak üyeliği getirmediği belirtildi.
AP kararının son bölümünde, Kopenhag 1993 zirvesi kararlarına atıfta bulunularak, AB’nin tam üyelik için Türkiye’yi hazmetme kapasitesine de bakılacağı ifade edildi.
AP’nin kararları tavsiye niteliği taşıyor.
