BİA Haber Merkezi / Erol ÖNDEROĞLU*
Yeni Türk Ceza Kanunuyla yeni hapis tehditleri geliyor, özgürlükleri sınırlayan Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) yasasıyla yayıncılık sürüyor, Terörle Mücadele Yasası ifade özgürlüğüne beş yıl hapis tehdidiyle medya ortamını biçimlendiriyor.
Dahası, medya çalışanları hala sendikasız, sosyal güvenceden yoksun çalışıyor, yabancı sermaye medya sahibi ya da ortağı olma hazırlığı yapıyor.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da “Günlük Evrensel” ve “Cumhuriyet” gazetelerine karikatür, Gaziantep’te “Zafer” gazetesini de bir yazı nedeniyle mahkum ettirerek basın özgürlüğünü kısıtlama çabalarına kişisel bir katkı yaptı.
BİA² Medya Gözlem Masası’nın 2005’in Ocak-Şubat-Mart aylarını kapsayan ilk üç aylık raaporu böyle bir medya ortamda yaşanan ihlalleri kapsıyor.
19 sayfalık rapor 49 davayı, 74 medya kuruluşu ile 76 gazetecinin durumunu, “saldırı ve tehdit”, “gözaltı ve tutuklamalar”, “dava ve girişimler”, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi”, “RTÜK uygulamaları”, “düzenleme ve hak aramalar” ve “sansüre tepkiler” başlıklarıyla işliyor.
SALDIRI AZALDI, HAPİS TEHDİTİ ARTIYOR
Medya veya gazetecilere yönelik 2 saldırı, 3 tehdit, 3 tutuklama yaşandı, 8 yayın veya gazeteciye yeni dava açılırken, 9 dava sürüyor; 7 gazeteden 10 gazeteciye ceza verildi.
“Hürriyet” gazetesi muhabiri Sebati Karakurt, Kongra-Gel militanları ile röportaj yaptığı için “terör örgütü açıklamasını yayımlamak” ve “terör örgütü propagandası yapmak” iddiasıyla beş yıl hapis istemiyle yargılanıyor.
Dört gazetecinin beraat ettiği bu dönemde Yargıtay Ceza Genel Kurulu, “Milli Gazete” yazarı Selahattin Aydar’ın TCK 312/2 uyarınca verilen 20 ay hapis cezasını “kışkırtma şiddet çağrısını içermeli” diyerek bozdu, aynı maddeden ceza alan gazeteci Mehmet Şevket Eygi’nin kararını ise onadı,
2005 ve önceki yıllarda tutuklanan altı gazeteci tahliye oldu. “Örgüt üyeliği”nden 15 yıl hüküm giyen “İşçi Köylü” dergisi Genel Yayın Yönetmeni Memik Horuz ise dört yıldır hapiste. yedi basın çalışanı Ceza İnfaz Yasası’nı protesto eylemi nedeniyle dört aydır tutuklu.
Henüz bir yaşındaki “Birgün” gazetesine, biri Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım olmak üzere, 10’a yakın Tazminat ve ceza davası, “Ülkede Özgür Gündem” gazetesinin de 396 sayısına 273 dava açıldı; sonuçlanan 24 davadan 9’u ceza ile, 15’i de beraatla bitti. Gazeteye toplam 113 bin YTL para cezası ödeyecek.
RTÜK’TEN AZ KARARTMA; BOL UYARI
RTÜK, Adana’dan “Radyo Dünya”ya toplatılan bir kitabı tanıttığı için 30 gün yayın durdurma cezası verdi ki; geçen yıl aynı dönemde dört yerel medya kuruluşunun yayını toplam 120 gün durdurulmuştu.
Geçen dönem 21 olan yayını durdurulan program sayısı da bu kez 11’e düştü. Programlar “çocukların gelişimini olumsuz etkileme”, “insanların dini nedenlerle kınanması”, “milli ve manevi değerlere saldırı”, “eleştiri sınırlarını aşma” nedeniyle durduruldu.
RTÜK, radyo ve televizyonlardan daha fazla savunma istedi, (21) ve daha fazla uyarı (86) cezası verdi. Geçen yılın aynı döneminde RTÜK 19 program için savunma istemiş, 39 da uyarı cezası vermişti.
TELEVİZYONDA KÜRTÇE VE LAZCA YASAK
Diyarbakır “Gün TV” Kürtçe yayın için hala izin bekliyor. Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi, Aynur Doğan’ın “Keçe Kurda” (Kürt Kızı) şarkısını yasaklayınca Diyarbakır “Can TV” de RTÜK’e savunma verdi. Parça, ulusal medyada yayınlanıyor.
TRT, Boşnakça, Kırmançi, Zaza, Arapça ve Çerkezce dillerinde yayına başlamasında yaklaşık bir yıl sonra şarkıcı Birol Topaloğlu’ya Lazca şarkı söyletmedi.
AİHM’DEN 426 bin 726 YTL CEZA
Tunceli İl Jandarma Komutanlığı’nın hukukçu ve gazeteci Hüseyin Aygün hakkında yaptığı iki suç duyurusu takipsizlikle sonuçlanırken, Aygün “tehdit edildim” dediği için yargılanacak.
“Astlık-üstlük ilişkilerini zedelemek” iddiasıyla Askeri Mahkemede yargılanan gazeteci Abdurrahman Dilipak’ın, sivil mahkemeye gönderilirken dosyasını Askeri Savcı temyiz etti.
“İdea Politika” Genel Yayın Yönetmeni Erol Özkoray “Ordu ne işe yarar?” yazısını web sitesinde yayımlayınca 1,708 YTL para cezasına mahkum oldu. Yazı dergide yayınlandığında beraat etmişti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), ifade özgürlüğü bağlantılı başvurularda Türkiye’yi toplam 241 bin 085 Euro ( 426.720 YTL) tazminat ödemeye mahkum etti.
___________
