sakınmayan İsrail solunun önemli isimlerinden biriydi. Yahudi kökenine rağmen, 1993’te imzalanan Oslo Antlaşması’na, Batı Şeria ve Gazze’deki işgali ebedileştirdiği gerekçesiyle karşı çıkmaktaydı.
1977’den beri Tel-Aviv Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nde ve aynı zamanda Hollanda’da Utrecht Üniversitesi’nde dilbilimi ve edebiyat dersleri veren Reinhardt’ın derslerinde, medya eleştirisi ve Noam Chomsky’nin temellendirdiği söylem analizi önemli bir yer tutmaktaydı.
Kudüs’teki İbrani Üniversitesi’nde master çalışmasını tamamladıktan sonra doktora tezini ünlü dilbilimci Chomsky’nin danışmanlığında yapmıştı. 2002’de Avrupa’yı İsrail üniversitelerini boykot etmeye çağıran İngiliz dilekçesini imzalamış ve 2003’te Paris VI Üniversitesi’nin İsrail üniversiteleri ile özel ilişkileri askıya alan Yönetim Konseyi’nin kararını desteklemişti. Tel-Aviv Üniversitesi yönetiminin artık yarım dönem için Hollanda Utrecht Üniversitesi’nde, yarım dönem için de Tel-Aviv’de ders verme olanağının devam edemeyeceğini Reinhardt’a bildirmesinin ardından, bu durum karşısında O da, geçen Aralık ayında New York’a yerleşerek New York Üniversitesi’nde ders vermeye başlamıştı.
Başta yazarı olduğu Yediot Ahranot gazetesinde olmak üzere politik içerikli pek çok yazısı bulunan yazarın, “1948 Savaşı Nasıl Bitirilir ve “Hiçbiryere Yönelmiş Yol Haritası” adlı iki de kitabı bulunmaktadır. Reinhardt, 2006’nın Temmuz ayında yazdığı “İsrail’in Yeni Ortadoğusu” adlı yazıda, İsrail’in kurucusu Ben Gurion’un sınırların doğal olması biçimindeki görüşüne atıfta bulunuyor ve Ben Gurion’un görüşleri doğrultusunda, İsrail’in hedefinin, sınırların doğuda Şeria Irmağı ve kuzeyde Litani Irmağı olacak biçimde yeniden çizilmesi olduğunu belirtiyordu. İsrail 1967 savaşı sonrası Şeria Irmağı’na ulaşmış, ancak tüm denemelerine karşı Litani sınır hedefi başarısızlığa uğramıştı. Reinhardt, yazısında İsrail’in 2006 Temmuzundaki Lübnan harekatını da bu pencereden yorumluyordu. Lübnan’ın işgalinin ardından bu ülkede önce kukla bir rejim kurulacak ve ardından da Litani ırmağının güneyi İsrail sınırlarına katılacaktı.
Reinhardt, İsrail’in Hamas hükümetini de tanıması taraftarıydı. Yediot Ahranot gazetesinde geçen yıl Mayıs ayında yazdığı “Hamas Hükümeti Tanınmalı” başlıklı yazısında, Hamas hükümetinin tanınması gerektiğini, bunun, yalnızca İsrail için iyi olacağından değil, aynı zamanda uluslararası hukuk ve adalet adına doğru bir hareket olacağından yapılması gerektiğini savunmaktaydı. O’na göre adaletli ve düzenli bir dünyada -İsrail, Filistinli seçmenlerin tercihini beğenmedi diye- seçilmiş bir hükümetin devre dışı bırakılması düşünülemezdi.
Reinhardt’ın fikirlerini paylaşan en yakın yol arkadaşı ise şair ve çevirmen eşi Aharon Şabtai’ydi. Şabtai sıradan bir yurttaş olarak yaşadığı yıllara bakıp kendisini eleştiriyor. Ülkesinde yapılanları anlamadığı için suçluluk duymakta ve sinirli biçimde “kördüm” demektedir. İbranicenin en büyük şairlerinden kabul edilen Şabtai, Lübnan’a yapılan saldırılar karşısında yazdığı şiirini hiçbir İsrail gazetesinde yayınlatıramadı. Oysa, Ha’Aretz gazetesi daha önceden şairin doğrudan politik ve keskin şiirlerini yayınlamaktaydı.
Reinahardt, aynı zamanda bir medya eleştirmeni olarak, İsrail medyasının bu ve buna benzer tutumlarını sert biçimde eleştirmekteydi. İsrail medyasının kamuya gerçeklik diye sundukları, hükümet ve askeriyenin sunduklarından ibaretti aslında. O’na göre basında haber diye verilenler başbakanlık ve askeri sözcülerin raporlarının tekrarlanmasıydı.
Reinhardt, İsrail’de politik sistem içerisinde temel belirleyicinin Güvenlik Sistemi olduğu iddiasındaydı. Başbakanlar ve Savunma Bakanları’nın gelip geçiciliğine karşın, Genelkurmay Başkanları görevde mutlaka dört yıl boyunca bulunuyorlardı. Askeriye ve hükümet arasındaki ilişkileri sıkı ve sembiyotik olarak niteleyen Reinhardt, askeriyenin hükümet başta olmak üzere basını ve diplomatları yönlendirdiği görüşündeydi..
O, görüşlerini yaşamı boyunca özgürce ve çekinmeden dile getiren bir düşünürdü. Kendine özgü bir kişilik olan Reinhardt’ın ölümü hem dilbilim camiasından hem de yılmaz muhalifler kampından büyük bir kayıptı.
______________
* Yrd. Doç.Dr., Kafkas Üniversitesi İİBF Kamu Yönetimi Bölümü.
[email protected]
