İstatistik Kurumunun (TUİK) açıkladığı büyüme göstergelerine göre, Türkiye ekonomisi 2005 yılı içinde, dönemler arasında farklılıklar olmakla beraber, toplam olarak % 7.6 oranında büyümüş. Bu veriler ışığında fertbaşına gelir de, bir önceki yıla göre % 20 dolayında artarak, 4.172 dolardan 5.008 dolara çıkmış. Doğal olarak, bu sonuçlar sevindirici olarak karşılanabilir. Ancak, aynı dönemde ekonominin birçok alanında yaşanan çöküntüler ve yaygınlaşan işsizlik ve sosyal çöküş, parlak sonuçlar gibi görünen ekonomik büyümenin yorumunda mutlaka değerlendirilmesi gereken konulardır. Zira, ekonomi, herşeyden önce onu oluşturan bireylerin mutluluk ve refahı için vardır.
***
Ekonomi politika ve uygulamaların kısa dönemli etkileri parıltılı olabilir ve bu geçici parıltıların nimetlerini politikacılar toplarken, uzun dönemde oluşan olumsuz sonuçların yükü halkların omuzuna biner. Başta 1980’ler olmak üzere, geçmişte Türkiye’de bu tür politika örnekleri bolca yaşanmıştır. Maalesef, içinde bulunduğumuz dönemde de benzer bir olumsuzluğu yaşamaktayız. Türkiye 2000 yılından beri, sosyal boyutu olmayan, uluslararası güç dengesizliklerinin etkisindeki haşin piyasa kuralı içinde sürüklenmektedir. İthal ikâmeci ve korumacı dönemlerinde oluşturulan verimsiz ekonomik alt-yapının güçlendirilmeden ve denetimsiz olarak dış dünyaya açılması, ekonominin terbiye edilmesini sağlayamadan, çökertilmesi sonucunu doğurmaktadır. Ekonominin bazı kesimlerinde yaşanan çöküşler, artan işsizlik ve derinleşen yoksulluk ve bunlara ilâveten yükselen câri açık gibi olumsuzluklar, piyasa ile terbiye edilmeye çalışılan ekonominin uğradığı kayıpların göstergeleridir.
Ekonomi yönetiminin hemen tümüyle IMF iradesine teslim edilmesinin sonucunda farklı sonuç beklemek söz konusu olamazdı. IMF’nin açtığı sosyal içerikten yoksun borç ödeme programı ile bugün varılan sonuç ortadadır. Dövizin aşırı baskılanması dış bağımlılığı artırıp, içeride işsizliği ve yoksulluğu derinleştirirken, ne hazindir ki, aynı anda enflâsyonun da baskılanma aracı olarak siyasal erkin de işine yaramaktadır. Bir yandan kamu yönetim yasası ile ülkeyi gizli federatif sisteme sürükleyen, diğer yandan da ekonomik olarak ülkeyi dış aleme pazarlayan siyasal erkin günlük politika hazzı, ne yazık ki, ulusun uzun dönemli sosyal yararına üstün gelmektedir. Yerel yönetimlerin merkezden uzaklaştırılması, özelleştirmeler, kuralsızlaştırmalar ve açıkça ifade ediliş biçimi ile bölgesel kalkınma politikasının “Bölgesel Kalkınma Ajanslar” na terk edilmesi, ileride resmî istatistiklerde belki de daha yüksek değerlerinin açıklanmasına yol açarken, aynı anda yöre halklarının üzerinde yoğunlaşan sömürünün ve ulusal kaynakların dışa aktarımını gizleyecektir.
Büyüme değerlerinin bileşiminde ticarete konu olmayan inşaat, onun arkasından dışa kaynak aktarımının göstergesi olarak da ithalât vergisi gelmektedir. İnşaat sektörü, yan sektörleri geliştirici ve istihdam yaratıcı yönü ile olumlu olmakla beraber, ekonominin uluslararası düzeyde rekabet gücünü artırmada etkili değildir. İthalât vergilerine gelince, carî açığa da yansıyan yönü ile, baskılanan kurun ekonomi üzerindeki yıpratıcı etkisinin ters görüntüsüdür. Diğer bir bakış açısı ile, büyüyen carî açık ve dış kaynak transferi ile şişmanlayan bir ekonominin büyüdüğü ve geliştiği iddia edilemez.
Ulusal gelirin % 7,6 dolayında yükselişi karşısında, fertbaşına gelirin bir önceki yıla göre % 20 artması, üzerinde düşünülmesi gereken bir gelişme olarak görülmelidir. Zira, yükselen işsizlik ve baskılanan ücretler şeklinde beliren yeni istihdam politikalarına ilâveten doların baskılanması, açıklanan değerler üzerine, bir yandan bozulan gelir dağılımı, diğer yandan da derinleşen yoksulluk açılarından ciddî kuşkular düşürmektedir. Ekonomi büyürken, işsizliğin ve carî açığın büyümesi, dışarıdan aktarılan kaynakların içeride ufak bir varsıl kesime aktarıldığı, büyük kesimlerin ise yoksulluğa terk edildiği anlamına gelir. Sosyal sorunlar büyürken, ekonomik büyümeden söz etmek abestir.
