İngiltere Merkez Bankası (BoE), geçen hafta taban faizini üst üste onuncu kez arttırarak yüzde 4 seviyesine yükseltti. BBC’nin haberine göre, analiz uzmanları, taban faizinin yıl ortasına kadar artmaya devam etmesini ve yaz aylarında yüzde 4,5 seviyesinde zirve noktasına ulaşmasını öngörüyor.
Buna rağmen, BoE’nin açıklamaları, enflasyonun da zirve noktasına ulaşmış olabileceği ve ekonomik gerilemenin daha önce sanılandan daha yüzeysel ve daha kısa olacağı yönünde.
BoE Başkanı Andrew Bailey, gaz fiyatlarının uluslararası piyasalarda dramatik bir şekilde düşmesinin ardından enflasyon konusunda zor bir dönemin atlatıldığını söylüyor. Bailey, yine de artan maaşlar ve gaz masraflarının yıl sonuna doğru yeniden artışa geçme ihtimalinin, enflasyonu tekrar yükseltme konusunda güçlü bir risk oluşturduğunu da ifade etti. The Guardian’a göre, İngiltere Merkez Bankası, Aralık 2022’de yüzde 10,5 olarak görülen enflasyon oranının bu yıl hızlı bir şekilde düşmesini ve yıl sonunda yüzde 3,5 seviyesine inmesini bekliyor.
2024 yılında ise enflasyonun yüzde 1 seviyelerine kadar inebileceği tahmin ediliyor. Merkez Bankası’nın enflasyon hedefi yüzde 2 seviyesinde. Son artışla birlikte, taban faizi son 14 yılda görülen en yüksek seviyeye çıkmış durumda.
Faiz artışının etkileri, ülke genelinde daha yüksek mortgage ve kredi masrafları olarak hissedilecek. Taban faizindeki artışın, değişken faizli anlaşmalarla mortgage ödemesi yapan kişilerin aylık ödemelerini de hemen yükseltmesi bekleniyor. Sabit faizli anlaşmalara sahip olanların aylık ödemeleri, sözleşmeleri sona erene kadar değişmeyecek.
Hükümetin “English Housing Survey” araştırmasına göre, ülke genelindeki hane halklarının üçte birinden biraz daha az bir kısmı, mortgage ödüyor. İngiltere Merkez Bankası, ülke genelinde dört milyona kadar hane halkının bu yıl, aylık mortgage ödemelerinde artışla karşı karşıya olduğunu açıkladı.
BBC’ye göre, ülke genelinde 1,6 milyon kişinin anlaşması değişken faizlerle yapılmış durumda ve bunların aylık ödemeleri hemen artacak. Taban faizinin yüzde 3,5’ten yüzde 4’e çıkmasının, “tracker mortgage” anlaşmaları için yapılan aylık ödemeleri ortalama 49 sterlin arttırması bekleniyor. Standart değişken faizli anlaşmalardaki aylık ödemelerin ise ortalama 31 sterlin artacağı ifade ediliyor.
BBC’nin haberinde, mortgage müşterilerinin dörtte üçünün sabit faizli anlaşmalara sahip olduğu belirtiliyor. Bu kişilerin aylık ödemeleri hemen değişmeyecek olsa da yeni ev alacak olanlar ya da anlaşmasını yenileyecek (bu yıl 1,8 milyon kişi olması bekleniyor), geçen yıla kıyasla çok daha fazla ödeme yapması gerekecek. Mehmet ÖZÇAYLI / OLAY
