Bugünkü İngiliz gazetelerinin hepsinde Türkiye'de dün yaşanan iki önemli gelişmeyle ilgili haberler ve yorumlar yer alıyor.
The Financial Times Türkiye'deki gelişmeleri "Darbe soruşturması kapsamındaki gözaltılar, Türkiye'nin uzun vadedeki istikrarına yönelik kaygılara yenilerini ekledi" başlığıyla ilk sayfadan verdi.
"YATIRIMCILAR ÜRKTÜ"
The Financial Times'ın Ankara muhabiri Vincent Boland, Ergenekon soruşturması kapsamındaki son gözaltıların, Ankara'da siyaseti felç eden ve mali piyasaları zayıflatan gerilimi daha da arttığını belirtti. Boland, hem AKP hakkındaki kapatma davasının hem de Ergenekon soruşturmasının, yatırımcıları ürküttüğünü öne sürdü.
The Financial Times'ın piyasalarla ilgili olarak iki konuya dikkat çekerek, "Bunların ilki, Türk yatırımcıların borsada satış trendini sürdürmesi ve borsanın günü yüzde 5,4 düşüşle kapatması. İkincisi ise İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda hisselerin yaklaşık yüzde 70'ine sahip yabancıların gelişmeleri izlemekle yetinmesi…" diye yazdı.
Yatırımcıların zaten, mali piyasalardaki kriz ve yükselen petrol fiyatları gibi başka kaygıları da olduğunu aktaran The Financial Times'a konuşan Ekspres Yatırım Başekonomisti Güldem Atabay, AKP'nin muhtemelen kapatılacak olmasının, şimdiden piyasalarca satın alındığını söyledi. Güldem Atabay'a göre "Türkiye'de siyasi istikrar bitti. Kısa ya da orta vadede de istikrar sağlanmayacak…"
"Türkiye'yi tüketen iktidar mücadelesi yoğunlaştı"
"PAMUK'A ZANLI GENERALLER KOMPLO KURDU"
The Independent da Türkiye'deki gelişmelere tam sayfa ayırdı. İstanbul'dan Nicholas Birch'ün imzasını taşıyan habere iki fotoğraf eşlik etti.
Bunların birinde, gözaltına alınırken görülen eski Birinci Ordu Komutanı Emekli Orgeneral Hurşit Tolon, diğerinde ise 2006'da Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan yazar Orhan Pamuk yer aldı.
"İki general, Nobel ödülü sahibini öldürmek için komplo kurma iddiası üzerine gözaltına alındı" başlığı ile verilen haberde Hurşit Tolon'la birlikte atıfta bulunulan diğer kişi, eski Jandarma Genel Komutanı Emekli Orgeneral Şener Eruygur'du…
The Independent komplocu oldukları belirtilen kişilerin, "Türkiye'yi istikrarsızlaştırmak için silahlı isyan planladığı"nın öne sürüldüğünü aktararak "Dünkü gelişmeler, yani hem yeni gözaltılar hem de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın sözlü açıklaması, Türkiye'yi tüketen iktidar mücadelesinin aniden yoğunlaşması anlamına geliyor" değerlendirmesini yaptı.
The Independent'ın haberinde Türkiye'de bazı gazetecilerin son gelişmelerle ilgili yorumları da aktarıldı. Kapanan Nokta dergisinin eski genel yayın yönetmeni Alper Görmüş'ün de konuyla ilgili görüşlerine yer verildi.
Alper Görmüş "İnsanlar Türkiye'nin krizde olduğunu söylüyor, haklılar" diyerek "Ancak hangi devrim krizsiz gelir ki?" diye devam etti. Nokta, emekli Oramiral Özden Örnek'e ait olduğu iddia edilen ve Türkiye'de 2004'te darbe hazırlıkları olduğuna ilişkin bilgilerin bulunduğu "Darbe Günlükleri" haberini yayımlamıştı.
"AKP KAPATILIRSA AB SÜRECİ DURUR"
Ergenekon soruşturmasındaki son gözaltılar, The Daily Telegraph'ın haberinin sadece son cümlesinde yer aldı. AKP hakkındaki kapatma davasında yaşanan son gelişmelere ağırlık veren The Daily Telegraph'ın diplomasi editörü David Blair, Türkiye'nin dün siyasi bir kargaşayla yüzleştiği görüşünü savundu.
David Blair, AKP'nin muhtemelen Türkiye'nin en popüler partisi olduğunu, bu partinin geleceğinin Türkiye'nin muhtemel AB üyeliğine yönelik hayati konuyu etkileyebileceğini yorumunda bulundu.
Blair, "Eğer yargıçlar AKP'yi yasaklama kararı alırlarsa, Türkiye AB üyelerinden istenen demokratik standartları ihlal ettiği için süreç durdurulabilir" diye yazdı.
"MODERNLEŞME ŞANSI YİTECEK"
David Blair'le aynı görüşteki The Times'ın dış haberler editörü Bronwen Maddox da, "Türkiye'nin geçmişi, liberal bir geleceğe yönelik umutları yıkıyor" başlıklı yazısında Türkiye'nin bir kargaşaya sürüklendiğini vurguladı.
Yazara göre Türkiye'nin müttefikleri, aylarca, eski nesil milliyetçi generallerin genç ve Avrupa'ya dönük siyasetçilerin önünü açacağını umdular ancak bu olmayacak…
"Görünen o ki, Türkiye'nin daha liberal ve modern bir geleceğe sahip olma şansı yok olup giderken, ülkenin kimliği için verilen mücadele daha da kötü bir hal alacak" diyen The Times'ın diplomasi editörü, Türkiye'de türban yasağına da şöyle değindi:
"Bu tip bir yasak, Türkiye'nin dönüştüğü daha liberal ve modern demokraside giderek zorlaşıyor. AK Parti'nin tek bir değişim yapma isteğini, İslam'ın devlete eklenmesi olarak yansıtmak da adil değil. Elbette, İslam'ı çınlatan daha çok reforma zemin hazırlayabilecek her çeşit anayasa değişikliği hakkında, hiç kimse gevşek davranmak istemeyecektir. Ancak bunun iktidar partisinin niyeti olduğunu ima etmek adil değil. Söz konusu parti altı yıllık iktidarı süresince liberaldi, insan haklarına daha saygılıydı ve AB üyeliğiyle ilgilendi. Başsavcının iktidar partisini yasaklamaya çalışma kararı fecidir. Bu, Türkiye'yi, fitilini söndürmesi zor olacak bir cepheleşmeye götürüyor. Ayrıca Türkiye'yi Avrupa'dan daha da uzaklaştıracağı da neredeyse kesin."
SİYASİ ÇÖKÜŞE YAKLAŞTI
The Guardian muhabiri Robert Tait'e göre ise Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın Anayasa Mahkemesi'ne sözlü açıklaması öncesi duyurulan gözaltılar, Türkiye'nin sendeleyen siyasi sistemini çöküşe daha da yaklaştırdı.
The Guardian "Demokrasi ve hukuk" başlıklı başyazısında Türkiye'nin yasal sistemi, giderek AKP ve laik karşıtları arasındaki mücadelede daha tehlikeli bir savaş alanına dönüştürdüğünü öne sürdü.
"Tarafların Türkiye'nin siyasi ve anayasal dokusuna onarılamaz ölçüde zarar vermeleri"nin söz konusu olduğunu öne süren The Guardian şöyle devam etti:
"Türkiye bu noktaya parlamenter siyasete fazla aldırmadan etkinliğini sürdürmüş eski elitin, parlamentoda gücü ele geçiren yeni sosyal güçleri kabul edememesi sonucu geldi. Türkiye'nin bu dönüm noktasına gelmesinin eşit derecede bir başka nedeni de, AKP'nin akıllıca olmayan bir şekilde avantajını zorlayarak, tarafsızlığı net bir siyasetçiyi cumhurbaşkanı seçmemesi ve kadınların türbanla üniversitelere gitmelerine izin verecek yasa değişiklikleri peşinde koşması."
The Guardian başyazısını "Uzlaşma fırsatları kaçırılmış olsa da, tamamen ortadan kaybolmamış olabilir" mesajıyla noktaladı.
Gazeteye göre, gizli bir komplo iddiasına yer vermeyen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın iddianamesi belki sonuçta zayıf çıkabilir, bu da Anayasa Mahkemesi'nin AKP'yi kapatmaktan kaçınmasına izin verir.
"Bu sırada perde arkasında, partiler de barışabilir" öngörüsünde bulunan The Guardian, "Ya da en azından, Türkiye'nin ulusal çıkarlarının önceliği hak ettiği üzerinde anlaşabilirler" değerlendirmesini yaptı.
