Galatasaray Üniversitesi ile İstanbul Barosu’nun ortaklaşa başlattığı gelenek sürüyor. Her yıl haziran ayında gerçekleştirilen toplantılarla, çalışma yaşamının güncel konuları ve sorunları değelendiriliyor. Bazen yılda iki kez de yapılan bu toplantıların 19’uncusu, geçtiğimiz cuma ve cumartesi günleri İstanbul da gerçekleştirildi.
Yargıtay’ın çalışma yasalarına ilişkin, uyuşmazlıklara bakan dairelerinin üyeleri, hakimler, avukatlar, konu ile ilgili işyeri yönetcilerinin yoğunlukla katıldığı bu toplantılar, sonrasın da biraz gecikerek de olsa, tartışmalar ile birlikte kitap haline getiriliyor.
Bu yıl gerçekleştirilen toplantı da konu, sendikalar ile ilgili yasal durum ve uygulamada oluşan sorunlara ilişkin, bir durum belirlemesi çerçevesinde düzenlenmişti. Değişik üniversitelerde görev alan akademisyenlerin verdikleri tebliğler, katılımcılar tarafından da değerlendirildi. Sorular yanıtlandı. Sürecek olan tartışmalar da ortaya çıktı.
Bu tartışmalar da, kendileri ile ilgili konuların değerlendirildiği toplantı da, sendikacılar neler dediler, hangi konuları gündeme getirdiler diye sorabilirsiniz. Vereceğimiz yanıt, onların herhalde sorunları yok olarak belirtirsek, haksızlık etmemiş oluruz diye düşünüyorum.
Türk-İş İstanbul Bölge Temsilcisi eski sendikacılardan Faruk Büyükkucak, bir iki şube yönetcisi ve sendikalarda uzman olarak çalışan, sayıları onu bulmayan ilgili olan atanmışların dışında pek kimse yoktu. Sendikacıların niye olmadığı, haberlerinin mi olmadığı şeklinde değerlendirmeler de yapıldı. Düzenleme grubu içinde yer alan Av. Abdi Pesok, tüm konfederasyonların ve sendikaların, ayrıca sendikaların İstanbul’da bulunan şubelerinin de bilgilendirildiğini açıklama gereğini duydu.
Ankara Gazi Üniversitesi’n den Prof.Dr.Aydın BAŞBUĞ, “Sendika Genel Kurulları, Oluşumu ve Yargı Denetimi” konusunda sunumunu yaptı. Açılış konuşmalarından sonra, Av.Abdi PESOK’un oturum başkanı olduğu bölümde gerçekleşen, günün ilk tebliğiydi.
İkinci Oturmda ise genç bir akademisyen, yaptığı alan araştırmasının bulgularını aktardı. Kocaeli Üniversitesi’n de görevli Yard.Doç.Dr.Derya DEMİRDİZEN, alışık olduğumuz hukuki tartışmalara yeni bir boyut kazandırarak, bulgulara dayalı, sendikacılar ile ilgili değerlendirmeleri de aktardı. “Türkiye’de Sendika İçi Demokrasi Ya Da Bir İmkansızın Arayışı mı” başlığı ile sunumunu gerçekleştirdi. İlk kez dinlediğim bu genç akademisyenin araştırmasını okuma gereğini duydum. Örneğin, sendika içi demokrasi ile ilgili olarak, “lider”, “şekil” ve “erkek” tanımlarından hareketle üçe ayırarak, sendika içi demokrasinin gelişimine ilişkin yaptığı açıklamalardan, özellikle sendikacılarımızın bilgilenmeleri yararlı olur.
Günün son sunumunu, Yargıtay 9.Hukuk Dairesi Başkanı Ümran SAYIŞ’ın oturum başkanlığında, İstanbul Üniversitesinden Prof.Dr.Gülsevil ALPAGUT yaptı. “Sendikal Güvenceler” başlıklı tebliğin de, yasal düzenlemelerin uygulamaya yansıması sonucu, işlevi konusunda değerlendirmeler yaparken, incelediği yargı kararlarınını da belirtip, süreç içinde yasal düzenlemelere ilişkin karşılaştırmalar da yaptı. Sunumunun başında da belirttiği gibi, sonra açıklamalarıyla daha da ortaya çıkan tablo da, durum pek iç açıcı gözükmüyor doğrusu.
Bu oturum da açıklanan önemli bir yargı kararı da, izleyenlerin neredeyse tümü tarafından olumlu karşılandı. Yargıtay 9.Hukuk Dairesi Başkanı Ümran SAVAŞ’ın yaptığı açıklamaya göre, yeni verdikleri bir Kararı belirtti. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasası ile getirilen, sendikal örgütlenme konusunda, hak aramayı kısıtlayan düzenlemeye ilişkin, bir kararın incelenmesi sonucu, kabul edilen uluslararası düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilip, Karar verildiği belirtildi. Bu önemli Karar’ı tam okuyup inceledikden sonra, bu sütunlarda aktarmaya çalışacağız. Aynı konunun, Anayasa Mahkemesi’nin gündeminde de olduğunu belirtelim.
İkinci günün sabah oturumunda iki tebliğin aktarılmasında, Yargıtay 21.Hukuk Dairesi Başkanı Mesut BALCI, oturum başkanı olarak yer aldı. Galatasaray Üniversitesi’nden Prof.Dr.Murat ENGİN, “Sendikal Örgütlenmenin Düzeyi” başlığı altında sunumunu yaptı. Sendikaların, oligarşik, bürokratik yapılar içerdiği tanımlamasını da yaparak, sendikaların yapılanmaları üzerinde durdu. Anayasa Mahkemesi kararları çerçevesinde yorumlar yaptı. Meslek sendikacılığı konusunu tartışmaya açtı. Bu günkü düzenleme çerçevesinde meslek sendikacılığının var olduğu gerçeğini yadsıyamayız. Ancak, tüzüklerine meslek sendikacılığı tanımını da koyarak faaliyete geçmeleri konusu, sanırım ilk kez gündeme taşınıyor. İşçi temsilciliği ile ilgili, düzenlemelerin gelişimi ile uygulamada ki yasa maddesi ve tebliği de dikkate alarak, değerlendirmeler yaptı.
Aynı oturumda ikinci tebliğ ise “Toplu İş Sözleşmesi Yetkisi” başlığını taşıyordu. Uygulamanın içinde olan, sendikal konularda yetkin bir avukat olarak ünlenen ve bu sıfatlarına bir de “Dr.” ünvanını ekleyen, Avukat Dr. Murat ÖZVERİ sunum yaptı. Sendikal örgütlenme sonucu toplu iş sözleşmesi yapabilme olgusunu değerlendirdi. Gerçekliği, çarpıcı örneklerle, kendine has uslübü ile gerçekleştirirken, günümüzde işverenin, rıza ve uygun görmesi sağlanmadan, toplu iş sözleşmesi yapabilmenin, adeta olanaksız olduğunu belirtti.
Bu oturumda tanımlandığı gibi, “engin” MURAT ile, “özveri” MURAT’ın tebliğlerinin, sendikal çevrelerce izlenememesinin eksikliğini, bir kez daha belirtmek gereğini duyuyorum.
İkinci günün son oturumunda da, iki tebliğ yer almıştı. Marmara Üniversitesi’n den, Prof.Dr. Talat CANPOLAT’ın tebliğinin başlığı, “Toplu İş Sözleşmesinin Düzeyi, Türleri ve Çerçeve Sözleşme” başlığını taşıyordu. Sunumunda, yasa öncesi Bakanlık da hazırlanan, tasarı taslağı çalışmalarına katıldıklarını, ancak çıkan yasanın, bu çalışmalarından ayrı bir yasa olduğunu da belirtti. Benim öncelikle merak ettiğim, 6331 sayılı Yasa ile getirilen “Çerçeve Sözleşmesi”nin ne olduğu konusunda yapacağı açıklamalardı. Benim bilgilenme ve izleme eksikliğim de ortaya çıktı. “6356 sayılı Kanuna Göre Toplu İş Sözleşmesi’nin Düzeyi ve Türleri” başlıklı, geçtiğimiz sonbahar da yayımlanan, profesörlük tezi içeriğinde de “Çerçeve Sözleşme” değerlendirilmiş. Ayrıca bu günlerde,yayımlanması gerçekleşecek olan, Prof.Dr.Ali Rıza Okur’a Armağan”da, bu konuda ki makalesi yer almış. “Çerçeve Sözleşme”nin ne olduğu tartışmalarının yapıldığı ve uygulaması konusunun olmadığı günümüzde, bu maddenin işletilmesinin önemi üzerinde durdu.
19.Toplantının son tebliğinin başlığı, “Toplu İş Uyuşmazlıkları”. Genç bir akademisyen tarafından hazırlanmıştı. Çalışmalarını biraz bildiğim, Galatasaray Üniversitesi’nden Yard.Doç.Dr. Sedef KOÇ’u da ilk kez dinledim. Uygulama da çok tartışılan ve yargıya intikal eden uyuşmazlıklar konusunda, sistematik bir değerlendirme yaparken, yargı kararlarını da değerlendirdi. Bu heyecanlı sunum, boğazda Beşiktaş’da, Bahçeşehir Üniversitesi ve Galatasary Üniversitesi’nde, genç bayan iş hukukçularının, dalga dalga geldiğini ve yetkinliklerini düşündürdü.
Günün bu son oturumunda, iki tebliğin aktarılmasında oturum başkanı olarak, Yargıtay 22 Hukuk Dairesi Başkanı Seracettin GÖKTAŞ yer almıştı. GÖKTAŞ’ın, sunumundan önce KOÇ’un okuduğu ve incelediği bir makalesinden yaralandığını aktarması da, güzel bir sürpriz oldu. Bir Yargıtay Üyesi’nin, genç akademisyenlerin makalelerine değin izlemesi ve bu konuda beğenisini de aktarması çok güzel ve güdüleyici bir davranış. Sendikacıların da, bu konuda okuma alışkanlıklarını geliştirmelerini dileyelim.
Tüm sunumlar, izleyenlerin görüş ve sorulara verilen yanıtlarla daha da zenginleşti. Önceki yıllarda bu toplantılar, tebliğ ve tartışmalarla birlikte kitap haline getiriliyordu. Son üç-dört yıldır bu yayımlama, ne yazık ki gerçekleşmedi. Bu toplantılara verilen emeğin kitap haline de getirilerek, belgelenmesi ve kalıcı olarak değerlendirilmesi, çok yararlı olacaktır. Bu yılın ve yayımlanmayan çalışmalarının, bir an önce İstanbul Barosu’nun önceki yıllarda olduğu gibi, kitap haline getirilmesinin gerçekleştirilmesi dileğimizi buradan da aktaralım. Emeği geçen herkese teşekkürlerle biraz uzayan yazımıza noktayı koyalım.
Peki sonuç ne diyeceksiniz tabii. Pek iç açıcı değil doğrusu.
___________________________
* İstanbul. 10 Haziran 2014. Salı. [email protected]
