1980’lere kadar Türkiye’yi ayağa kaldıran sosyalistler, darbeye karşı toplumsal bir tepkiyi neden örgütleyemiyor? Sol nereye gitti, niye hayata dahil olamıyor? Nihayetinde insanlığın evrensel hümanizmasını kurma iddiasında olan Marksizm’in, bu gidişata dair bir çift lafı olmalı. Akşam gazetesinden Erol Aral, sosyalist solun genel eğilimlerini temsil ettiğini düşündüğü 9 kişiyle ‘Sol Kendini Arıyor’ yazı dizisi için sohbet etti…
Hayri Kozanoğlu ile söyleşisi şöyle:
– Solcuların soldan kaçtığı, liberal, milliyetçi ya da İslami kimliğe göz kırparak kendine hat çizmeye çalıştığı gibi bir görüntü var. Özgüveni olmayan bir solun toplumdan itibar görmesi mümkün mü?
– ÖDP sosyalistlerin sadece fiziksel değil, fikirsel anlamda da hegemonyalarını yitirdiklerinin farkında ve hem ideolojik, hem de politik ve örgütsel anlamda güçlü bir seçenek yaratılması gereğine inanıyor. Zaman zaman sol etiketiyle milliyetçilerin, liberallerin, Kürt hareketinin hatta siyasal İslamcıların yörüngesine girenleri kaygıyla izliyor. Bağımsız, politik, ekonomik, kültürel ve ideolojik anlamda bütünlüklü bir sosyalizm hattını bunun için gerekli görüyoruz.
– ÖDP bu yıl program değişikliğine gitti. Buna neden ihtiyaç hissettiniz?
– ÖDP 10 yıllık bir parti hayatının, bu dönem boyunca katılımcı, demokratik, çoğulcu bir ortamda sürdürülen tartışmaların sonucu benimsenen ‘özgürlükçü sosyalizm’ çizgisini programına da yansıttı.
ORTA SINIF PARTİSİ DEĞİLİZ
– Özgürlükçü Sol kimliğin diğer sol perspektiflerden nerede ayrılıyor?
– Özgürlükçü sosyalizmin ayırt edici özelliği, eşitlikle özgürlüğün solun iki temel değeri olduğu ve birbirini tamamlayıp güçlendireceğinden hareket etmesidir. Toplumun maddi kaynaklarının paylaşımında tam bir eşitlikten yanadır. Eşitlik hedefine ulaşmak için özyönetimci, bireyi karar alma süreçlerine aktif biçimde katan, doğrudan demokrasiyi, üretenlerin söz ve karar sahibi olduğu bir toplumu savunur.
– ÖDP’liler, Türkiye’yi çiftçi sendikalarıyla tanıştırdı. Nasıl bir tespitten hareketle böyle bir oluşuma gittiniz?
– Çiftçi sendikaları da neo liberal politikalardan büyük darbe yiyen, toplumun en örgütsüz kesimi küçük tarım üreticilerini ürün bazında harekete geçirmede oldukça etkili oldu. Üzüm, tütün, fındık, hububatla başlayan sendikalar zamanla diğer ürünlere yayılıyor. Zamanla kırlardan yeşerecek siyasal bilincin de ateşleyicisi olmaları bekleniyor.
ÖDP ayrıca kamu çalışanları ve örgütlü işçilerin yanında feminist, ekolojist, savaş karşıtı toplumsal hareketleri de sosyalizm mücadelesinin asli bir bileşeni sayıyor. Bu dönemde işsizler, evsizler, sigortasız sendikasız çalışanlar, emekliler arasındaki örgütlenme çalışmalarına da özel bir önem veriyoruz.
– ÖDP daha çok bir orta sınıf partisi olduğu eleştirilerine cevabınız nedir?
– ÖDP’nin üye yapısı sanılanın aksine büyük ölçüde işçiler ve kamu çalışanlarından oluşuyor. Toplumun örgütsüz kesimlerinin, özellikle en yoksul, en dışlanmış kesimlerini siyasal mücadeleye çekmek için daha fazla çaba göstermemiz gerektiğinin farkındayız. ÖDP sınıf indirgemeci olmayan, ama toplumsal mücadelede emek-sermaye çelişkisinde emekten yana tavır alan, emek ekseninde mücadele yürüten 21. yüzyılın sosyalizminin temsilcisidir.
ÖZGÜRLÜKÇÜ LAİKLİK
– Kürt sorunu, milliyetçilik-yurtseverlik mevzusu ile laiklik-siyasal İslam tartışmaları, solunun önemli gerilim noktaları. Siz nasıl bakıyorsunuz?
– Bağımsız bir sosyalizm çizgisi tabii ki kendini kitlelerden, farklı siyasi kesimlerden, meşru taleplerden soyutlamayı gerektirmiyor. Bu anlamda, ‘bir arada yaşamı savunma’ perspektifiyle Kürt halkının meşru ve demokratik taleplerine sahip çıkıyoruz. Özgürlükçü laiklik anlayışı çerçevesinde her insanın inanma ve inanmama özgürlüğünü savunuyor. Bazen özelleştirmeye karşı direnen işçilerle dayanışma içinde ulusalcılarla yan yana görünebiliyoruz. Siyasi mücadeleyi süreklilik ve kararlılık yanında esneklik ve uzlaşma da gerektiren çok yönlü bir faaliyet olarak kavrıyoruz.
HAYRİ KOZANOĞLU?
70’li yıllarda ODTÜ’deki öğrenci hareketi içinde yer aldı. M.Ü. İngilizce İktisat Bölümü’nde Doçent.’Yupiler, Prensler ve Bizim Kuşak’ ‘Küreselleşme Heyulası’, ‘Hem Eşitlik, Hem Özgürlük’ yayınlanan üç kitabı. Üç yıldır ÖDP Genel Başkanı.
DİĞER AYAKÜSTÜ SOHBETLER:
– Sol Kendini Arıyor V: Aydemir Güler
– Sol Kendini Arıyor IV: Oğuzhan Müftüoğlu
– Sol Kendini Arıyor III: Aydın Çubukçu
– Sol Kendini Arıyor II: Çiğdem Çidamlı
– Sol Kendini Arıyor I: Mihri Belli:
– Hayalet yazar Hüdai Nabit
– Çitlembik ağacıyla söyleşi
– ‘Çocuğa şiddet, çok yaygın’
– İran PKK’yi neden bombalıyor?
– Serdar Denktaş: Mal mülk davaları en zor sorun
– ‘Kıbrıs’ta kısa dönemde çözüm olmaz’
– Tayvanlı yazardan ‘Sıcak bir öpücük’
– Kavakçı: Başörtü, dini bir mesele
– Perinçek: MHP tabanını dışlayarak solculuk yapılmaz!
– ‘Tek dileğim iki dengeli bir dünya…’
– ‘Beni en çok korkutan: Google’
– ‘Sorunumuz Yahudiler’le değil, siyonizmle’
– O bir ‘peynir avcısı’
– ‘Çernobil’den ders çıkarmadık’
– Bir kültür taşıyıcısı: Aydın Çukurova…
– Afşar Timuçin ile insana dair ne varsa…
– 12 Eylül iddianamesine ne oldu?
– Akın Birdal: Evren yargılanmalı!
– Hitler ile söyleşi…
– ‘Baş örtüsünü ilk kez Sumerliler taktı’
– ‘Türk solu titreyip kendine gelmeli’
– ‘Hepten pusulasız olmadığımız kanaatindeyim…’
– ‘Siyasi güç, her zaman kendi hukukunu yaratır’
– ABD işdünyasında çöküş
– ‘ABD Anayasası Patara’dan’
– Çocuklar öldürülmesin!
‘- ‘Bir Gün Mutlaka’
– ‘Derin devlet sorunları çözmek istemiyor’
– Kaş’taki gözyaşı
– ‘Son 15 yılda bilinçte sıçradık’
– Piref. H. Ökkeş ile ‘dörtköşe’ sohbet…
– Sorgun Ormanı’nı kurtaralım
– Devrim Bize Yakışırdı!
– G-8 protestosundan gözlemler…
– Başkaların hayalleri…
– Hurafeler gölgesinde Gelibolu…
– Çokuluslu tekellere karşı ‘Adil Ticaret’
– Kuzey çikolata, Güney ekmek derdinde
– Fokları, katliamdan kurtaralım!
– Nükleer denemelerin faturası: Doğal felaketler
– Türkiye’de de nükleer silah istemiyoruz!
– Çocuk işçiler
– İsrail dünyanın 6’ncı büyük nükleer silahına sahip!
– Faşizm neden Almanya’da kök saldı?
– Demirel davasında tekelci medya da suçludur
