Bugünlerde İtalyanlar ötenazi üzerine tartışıyor. Hollanda’da ötenazinin yasal olmasına karşın İtalya’da başka birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi henüz yasal değil. Hollanda’nın çocuklar üzerinde ötenaziyi yasal kılma girişimini Parlamento ile İlişkilerden sorumlu İtalyan bakan Carlo Giovanardı , “nazizmle” eşdeğer gördü.
Roma La Sapienza Üniversitesi’nin geçtiğimiz yıl yaptığı bir araştırma, İtalyanların yüzde 78,6’sinin ötenaziden yana yüzde yüzde 27’sının kesinlikle karşı olduğunu ortaya koydu. 1987 yılında yapılan bir başka araştırma ise ötenaziyi savunanların yüzde 24.5, karşı olanların ise yüzde 40 olduğunu göstermekte.
İtalya’da 2002 yılında Komünist Yeniden Oluşum partisi milletvekili Giuliano Pisapia ötenazinin yasal kılınması amacıyla bir teklif verdi. “Bizde otrenazi hakkında bir yasa maddesi mevcut değil. Ötenaziyi uygulayan bir hekim yasalar gereği 6-15 yılhapis cezasına çarptırılabilir” diyor Pisapia.
Çizme’de yasal açıdan ötenazi uygulanmamasına karşın çözümü olmayan vakalar karşısında ailenin onayını alarak ötenazi uygulayan hekimler mevcut. En son Milano Cattolıca üniversitesinin yürüttüğü bir araştırma İtalya genelinde 20 yoğun terapi merkezinde reanimasyon servisinde görevli uzmanların yüzde 4’unun aktif ötenazi uyguladığı gerçeğini ortaya koydu. Modena ve Reggio Emilia üniversiteleri anne-çocuk sağlığı depertmanı sorumlusu Paolo Paoluccı ise hekimlerin yüzde 80’inin ise ağrıları iyileştirmeye yönelik pasif otenazi uyguladığını açıklıyor.
Paoluccı “Özellikle iyileşme şansı olmayan ve acı çeken kanser hastası çocukların yüzde 20’sinde hekimler ve aile bir şekilde anlaşma yolu buluyor. . Çocuğun acı çekmesine engel olacak, son günlerini rahat ve bilinçli geçirmsini sağlayacak bir terapi yönteminde karar kılınıyor çoğunlukla. Temel hedef ağrıyı ve küçük hastanın acı çekmesini önlemek. Genelde ölümcül olmayan bir ağrı kesici yapılıyor. Ben meslek hayatrımda hiçbir hastanın fişini makineden çekmedim ya da ölümcül bir iğne yapmadım. Ancak umutsuz vakalarda bu tür girişimlerde bulunan meslektaşlarımın var olduğunu biliyorum. Sonuçta aile ve hekim anlaştıklarında yapılabilir.” diye konuşuyor.
Ötenazinin yasal olduğu, hatta şimdi çocuklar üzerinde de ötenazinin uygulanabilmesini yasal kılmaya çalışan Hollanda’da bu deneyimi yaşayan hekim ve hasta yakınlarının görüşleri konuya farklı bir forum ve bakış acısı getirmekte.
Hollanda’da Amhem hastanesinde görevli doktor Joep Douma ötenaziyi konu alan bir belgeselde bu uygulamayı savunmasıyla ünlü oldu. Douma Hollanda’da umutsuz hastalarını mutlu bir sona hazırlayan hekim olarak tanınıyor. Douma, “Ölümü engellemem mümkün değil elbette, ama en azından hastalarımın bilinçli ve onurlu bir biçimde haketmedikleri biçimde, yoğun bir ağrı çekmeden yaşama ve yakınlarına veda etmelerine yardımcı oluyorum” diyor.
Douma Hollanda’da hastaların hastalıklarının her aşaması hakkında bilgi sahibi olmak istediklerini, bunun gelecekte hekimleri ile birlikte alacakları kararda önemli rol oynadığını hatırlatıyor. Deneyimini söyle aktarıyor Douma, “Elbette yaşayan bir insana öleceğini doğrudan ifade etmek çok guc, nerdeyse olanaksız,. Çünkü nasıl bir tepki vereceklerini bilemezsiniz. Bu nedenle doktorlar her şeyi aktarmıyorlar. Ben hekim olarak kendi duygularımdan eminim, heyecanlanmak beni ürkütmüyor. Bir hekim olarak
görevimin yalnızca hastalığı iyileştirmek değil, hastalığın başlangıcından sonuna kadar , çıktığı çıktığı yolculukta hastanın elinden tutmak ve kendisini dönüşü olmayan bir yolda ise elbette mutlu sona hazırlamak olduğunu düşünüyorum”
Yine Hollanda’dan bir başka tanıklık ise bir hasta yakınının. 39 yaşındaki Karen ölümcül bir hastalığa yakalanan ve iyileşme şansı olmayan babası ile yaşadığı deneyimi söyle aktarıyor, “Babam iki buçuk yıl önce kendi kararı ile sakın, ve mutlu bir biçimde hepimizi selamlayarak veda etti yaşama. Babam hareketli ve sosyal bir kişiydi. Ölümü hiç düşünmüyordu. Ötenaziden hiç söz etmedi. Ancak hiçbir iyileşme şansı olmadığını öğrenince ötenazi için gerekli belgeleri imzaladı ve sonra bu konu hakkında hiç konuşmadı. Her geçen gün durumu daha da ağırlaşıyordu. Yarı felçliydi. Ancak sabırlıydı ve konumundan oturu yakındığını hiç hatırlamıyorum. Her gün düşünü almaya devam
etti. Ama genel durumu hızla kötüye gitti ve bir sabah, ‘Yeter artık, böyle devam etmek istemiyorum’ dedi bizlere. Aynı gece doktorunu çağırdı. Hemen ertesi gün ötenazi için karar kılındı. Doğrusu bu kadar hızlı uygulandığından haberim yoktu. Doktor bizlere, ‘bir gün daha fazla yaşaması sadece açılarını arttıracak’dedi.
Aynı akşam üzeri arabamı tamirciye götürdüm, Babamla vedalaşmama birkaç saat kalmıştı ama ben gündelik rutin işlerin peşinde koşturuyordum. Akşam doktor geldi,babama nerede yaşama veda etmek istediğini sordu. O yatağını gösterdi. Oldukça sakın görünüyordu. Önce bir sigara içti, ardından yatağına uzandı. Doktor serumu takti. Ailecek yanındaydık, hepimiz kucakladık ve öptük . Uykuya dalarken gülümsedi ve eliyle selamladı bizleri.”
Karen’in öyküsü böyle. Hollanda’da hükümetin ötenaziyi yasal kılmasını son derece akılcı bir uygulama buluyor. Çünkü insanın acı çekmeden ölümle barışçı bir biçimde kucaklaşabilmesini güzel buluyor. Ama sunu eklemeden edemiyor, “Elbette şimdi yanımda olmasını tercih ederdm babamın…”
İtalya, Hollanda’dan çok farklı bir4 konumda. Monza San Gerardo hasanesinden onkolog Momcilo Jankovic , “tüm umutlar boşa çıkmış ise ve herhangi bir geri dönüş mümkün görünmüyorsa ötenaziyi hazırlayan bir terapi düşünülmeli. Bir anlamda ölüme hazırlayan ötenazi, hastayı haketmediği açılar çekmekten kurtaran bir uygulama. Aktif ötenazi hastayı hemen yaşama veda etmeye hazırlarken,pasif ötenazi önce ağırlaşan koşulları iyileştirmeye çabalıyor, ancak zaman uzuyor ve hasta, buna çocuklar da dahil iyileşemiyorsa birinci tür ötenazi düşünülmeli” görüşünde.
Elbette hasta kadar aileyi de ötenaziye hazırlamak gerekiyor. Ama aileler tedaviye karşın hastanın acı çekmeye devam ettiğini görünce bu zor kararı veriyorlar.Hep Hollanda’dan aktarılan deneyimler özelllikle ölüm sonrası hasta yakınlarıyla yapılan görüşmlerde ortak yaklaşımın, sevdiklerinin artk acı çekmedikleri için bu kararın mantıklı olduğu yönünde.
İtalya ötenaziyi tartışmaya devam ediyor. Parlamentoya sunulan çeşitli teklifler var. Ama sonuç ne olacak belirsiz.
