İsveç’te ilk ve orta dereceli okullar tatile girdi. Bu bağlamda, İsveç gençliğinin önemli tartışma konuları yeniden gündeme geldi. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, bu yıl da, İsveçteki yabancı kökenli gençlerin okullardaki başarı düzeyleri yerlerde sürünüyor. Onlar, yine aileleri tarafından pizzacı veya kebapçı olmaya özendirildiler. Çoğunlukta oldukları okullardaki dersleri yine boş geçti, sınıflarda kavga, gürültü, patırtı eksik olmadı…
İsveç gazetelerinde yer alan araştırma sonuçlarına göre, ülkenin güneyindeki Avrupa ile komşu Skåne bölgesinde yaşayan yabancı kökenli gençlerin bir bölümü bu yıl da okullarını terk ederek uyuşturucu ve şiddet çetelerinin tuzağına düştü. Skåne bölgesinde halka bedava dağıtılan Cıty Gazetesinde yer alan bir araştırmaya göre,‘’Yabancı kökenli gençler, diğer yaşıtlarına göre daha erken ölüyor!’’ Bu araştırma başlığı, hem gerçeği, hem de simgesel bir anlamı içeriyor. Araştırmaya göre, yabancı kökenli gençlerin önemli bir bölümü, ehliyetsiz araba kullanıyor; uyuşturucu bağımlılığı, çeteleşme ve intihar gibi nendenlerle erken yaşlarda ölüyor. Bu gençlerin bir kısmı da ömrünü işsizlik, hapishane- suç sarmalı içinde geçirerek, gelecekleri olmayan ‘’yaşayan ölüler’’ haline geliyor. Her iki grupta yer alan gençler, genelde gelir düzeyi düşük, geldikleri ülkelerde ve İsveçte doğru dürüst eğitim alamamış ailelerin çocukları…Aile içi geçimsizlik, topluma uyumsuzluk ve kültür şoku gibi nedenlerle evlerinden kopan gençler, uyuşturcu ve suç örgütlerinin ağına düşüyor;hırsızlık ve soygun gibi suçlara karışıyor. Kendilerine uygun bir sosyal çevre oluşturamayan, sorunlarına çıkış yolu bulamayan gençlerin bir bölümü de intihara yöneliyor. Gazete,araştırmaya kaynak olarak Sosyal Demokat Parti Rosengård bölge sormlularından Adrian Kaba’yı gösteriyor…
Mahkeme ve polis kayıtlarına göre ise, yabancıların çoğunlukta oldukları Malmö iline bağlı Rosengård bölgesi, gençler arasında suç işleme oranının en yüksek olduğu ve şiddete sıklıkla baş vurulan yerlerden biri. Neredeyse, araba camlarının kırılmadığı, garajların ve çöp bidonlarının ateşe verilmediği, belediye otobüslerinin taşlanmadığı, duraklardaki panoların parçalanarak yere indirilmediği gün geçmiyor. Hırsızlık ve soygun da artık günlük, olağan suçlardan sayılıyor. İki yıl önce, İslami bir derneğin kapatılmasından sonra çıkan olaylar nedeniyle, Belediyenin mahalleye uyguladığı otobüs seferleri yasağı devam ediyor. Can güvenliği gerekçesiyle, hâlâ Rosengård bölgesinin iç kısımlarına belediye otobüsü seferleri yapılamıyor. Çocuk yuvaları ve ana okulları başka mahallelere taşınıyor.Toplum psikolojisi araştırmacısı Karin Engstöm’e göre, gençlerin şiddete ve suça yönelmelerinin en büyük nedeni, gençliğin sorunlarına karşı gösterilen duyarsızlık; aile ve toplumla iletişimsizlik…
Ailesi doğma büyüme İsveçli gençliğin en büyük sorunu ise, toplumun geleneksel hastalığı olan alkol… İsveçliler, gençleri gençler başta olmak üzere, her geçen yıl daha fazla alkol tüketiyorlar. Avrupa Birliği üyeliğinden sonra, denetimsizlik ve yasalarda meydana gelen boşluklar nedeniyle, alkol tüketen gençlerde yaş sınırı 13- 14’e kadar indi. Ülke girişlerinde gümrük denetimi yapılmadığından, AB ülkelerinden gelenler, istedikleri miktarlarda alkolü birlikte getirebiliyorlar. Systembolaget adı verilen, devlete ait alkol satış noktalarında alkol çok pahalıya satıldığı için, herkes, gereksinmesini el altından daha ucuza karşılamanın yollarını biliyor. Artık, sabahları gemiyle Almanya’ya giderek akşamları istediğiniz miktarlarda alkolle dönmeniz ve bunu el altından, konu komşuya Systembolagetin yarı fiyatına pazarlamanız mümkün. Polis ve gümrük kayıtlarına göre, AB üyeliğinden sonra, Skåne bölgesinde, özellikle Malmö, Lund ve Landskrona kentlerinde alkol tüketimi ürkütücü boyutlarda arttı. AB öncesine kıyasla, alkol tüketen kadınların sayısında da dikkat çekici bir artış var. Toplumda çöküntüye yol açması nedeniyle, İsveç, AB ülkesi olmasına karşın, ülke içindeki alkol denetimini sürdürmeye çalışıyor. Systembolagetler ve alkol ruhsatına sahip içkili lokanyalar dışında kalan, bakkal, süpermarket gibi yerlerde alkol satılamıyor. 18 yaşından küçük gençlere, Systembolaget ve içkili lokantalarda içki ve sigara satılması da yasak ve işyerinin kapatılmasını gerektiren suçlar arasında yer alıyor…
* Bu yazı, Cumhuriyet Gazetesi Pazar Yazıları sayfasında da yayımlandı
