İngiltere Maliye Bakanı Gordon Brown, rekor seviyelere ulaşan petrol fiyatlarının düşürülmesi için petrol üreticilerine çağrıda bulundu. Brown, günde 500 bin varil ek petrole ihtiyaç olduğunu söyledi.
Tüketicilerin petrol fiyatlarını protesto eylemleri karşısında hükümet, yükselen fiyatları dengelemek için benzin vergisinin azaltılması isteğini reddetti.
Brown, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC’ten üretimi artırmasını, ayrıca yeni petrol yatakları ve rafinerilere yatırım yapılmasını istedi. İngiltere maliye bakanı OPEC’ten uluslararası piyasalarda spekülasyonların azalması için petrol rezervleri konusunda daha şeffaf davranılmasını da istedi.
Brown petrol fiyatları krizinin başlıca sebebinin arz-talep dengesi olduğu görüşünde. Özellikle Çin gibi hızla gelişmekte olan ülkelerin talebi büyük ölçüde artırdığına dikkat çeken Gordon Brown, üretimin bu talebi karşılayacak şekilde, yani günde en az 500 bin varil artırılmasını istedi.
AVRUPA’DA TÜKETİCİ BASKISI
Avrupa’da hükümetler, artan petrol fiyatlarından şikayetçi olan kamuoyunun büyük baskısı altında bulunuyor. Fransa ve Avusturya’da da benzer eylem tehditleriyle karşı karşıya olan hükümetler, fiyatları dizginlemeleri için petrol şirketlerine baskı yapıyor.
ABD’DE RAFİNERİ AZALIYOR
Uzmanlar da ABD’de son çeyrek yüzyılda tek bir rafinerinin bile açılmadığına, buna karşılık petrol ve yan ürünlerine talebin hızla arttığına dikkat çekiyor. Örneğin ABD’liler otomobillerine 25 yıl öncesine göre yüzde 25 daha fazla benzin koyuyor. Buna karşılık rafinerilerin sayısı, artmak bir yana son 20-30 yılda yarı yarıya azaldı.
Ancak kapanan 149 rafinerinin çoğu küçük ve verimsiz işletmeler olduğu için üretim kapasitesi fazla gerilemedi. Petrol üreticileri ve Bush yönetiminden bazı çevreler, bu durumu çevre koruma yasalarının getirdiği kısıtlamalara bağlıyor. Petrol karşıtı lobicilerse asıl suçun büyük petrol şirketlerinde olduğunu, büyük rafinerilerin biraraya gelerek küçükleri kapattırdığını savunuyor.
TÜRKİYE’YE YANSIMASI
Öte yandan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, akaryakıt fiyatlarındaki artışın, vergiden değil, yurtdışındaki fiyat artışlarından kaynaklandığını söyledi.
Bakan şöyle konuştu:
”Efendim, bizim vergilerimiz artmanın büyük sebebi gibi gösteriliyor. Halbuki özel tüketim vergileri maktudur. Maktu olduğu için de bizim vergilerimiz artmıyor. Yılbaşından beri aynıdır. Nispi olarak da azalıyor. Ama bugün baktım (KDV azalıyor mu?) deniyor. KDV azalmıyor, ama toplam vergi yükü olarak baktığımızda Maliyenin aldığı pay yüzde olarak her gün daha düşüyor.”
Unakıtan, dolaylı vergilerle ilgili bir soru üzerine, bu konuda yanlış bir değerlendirme yapıldığını söyledi.
Unakıtan, Batı Avrupa ülkelerinde dolaylı, dolaysız vergiler hesaplarken, sigorta primlerinin de dolaysız vergilerin içine katıldığını bildirdi. Unakıtan, şöyle devam etti:
”Bizde ise sigorta primleri vergi gibi kabul edilmiyor. Sanki bizde dolaylı vergiler çok fazla, dolaysız vergiler çok az gibi bir kanaat uyanıyor. Bu yanlış. Aynı bazda hesaplama yaptığımız zaman bizim ülkemizde onlarla arada uçurum gibi farklar olmadığını göreceksiniz”
