Eşi Itır Sökmen ile birlikte iş amacıyla gittiği İstanbul’da çarşamba sabahı yaşamını yitiren sevilen turizmci Kadri Sökmen’in cenazesinin 20 Kasım Cuma ikindi namazında Levent Camii’den kaldırılarak Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedileceği öğrenildi. Sökmen iki yıl önce de kalp krizi geçirmişti.
Kadri Sökmen, gazeteci Faruk Eskioğlu’na yaşamını şöyle aktarmıştı:
“Türkiye’ye yolculukta adı markalaştı
Abdullah Kadri Sökmen, Tulip Holidays’in kurucularından. Londra’da faaliyet gösteren duayen turizmcilerden sayılan Sökmen, aynı zamanda koyu bir CHP’li… Dünya konjonktüründen en çok etkilenen sektörlerden biri olan turizme yıllarını veren Sökmen, uzun yıllardır tatil satmasına karşın, “terzi sökük misali” çok çalışmaktan tatile bile gidemediğini söylüyor.
Sökmen 1951’de İstanbul’da ikiz eşi olarak doğmuş. Aile büyük kızlarının adını Ayşe, ikiz kardeşinin adını da Kadriye koymuş. Subay olan baba, Kadri 3 yaşındayken Gelibolu’ya tayin olur. “Ailemin kökeni İstanbul’lu… Ben de İstanbul’da doğmama karşın hep İstanbul dışında yaşadım” diyen Sökmen, ilkokulu Gelibolu Gazi Süleyman Paşa İlkokulu’nda bitirir. 1963’de Kayseri’de Talas Amerikan Koleji’ne gider ve 1967’de kolejin son mezunlarından olur. Liseyi ise 1971’de Tarsus Amerikan Koleji’nde bitirir.
Türkiye 12 Mart 1971 Askeri Muhtırası’yla zorlu günler geçirmektedir… Eğitime önem veren baba Sökmen, başarılı bir okul dönemi geçiren oğlunun Londra’da okumasını ister. Abdullah Kadri Sökmen Londra Üniversitesi Queen Mary College Ekonomi Bölümü’ne yazılır. “O dönemde Londra’da yabancı azdı. Türkler ise yok denecek kadardı. Yolda bir Türk gördüğümde boynuna sarılıyordum” diyen Sökmen, 1977’de okulu bitirince Türkiye’ye dönmek yerine, Londra’da Türkiye bağlantılı bir iş kurmayı tercih eder. 1977’de evlendiği Itır Hanım ile birlikte Merkez Londra’da Great Pulteney Street’de (W1) küçük bir ofis kiralar ve “Golden Horn” tabelası altında tercümanlık, Türkiye’ye uçak bileti satışı ile ihracat-ithalat işleri yapar.
1980’lerin sonunda genel küresel krize İngiltere’deki finansal kriz de eklenince küçük şirketlerin oksijeni kısılır. Bu dönemde şirketi kapatmak zorunda kalan Sökmen, bir yıl sonra da Türkiye’nin ilk özel havayolu şirketlerinden “Green Air” in Londra Temsilcisi olur. Merkez Londra’da tuttuğu yeni ofisinde 3 yıl boyunca, haftada iki gün Türkiye’ye uçan Green Air’e hizmet verir.
Sökmen o yılları şöyle anlatıyor:
‘Türkiye turizminin olmadığı bir zamandı. Dönemin başbakanı Turgut Özal başta döviz yasaklarını kaldırıp, turizmcilere arazi tahsisi de dahil büyük teşvikler getirdi. Türkiye’de sanayici ve ihracatcılardan sonra turizmciler dönemi başlamıştı. 80’lerin yatırımının meyvesi 90’larda alınmaya başladı. Türkiye turizminin sektörde hatırı sayılır bir geliri oldu. Türkiye turizminin büyümesi yurtdışındaki Türk turizmcileri de olumlu etkiledi. Biz de Londra’da bilet satmanın ötesinde normal bir seyahat acentesi ve tur operatörü haline geldik.’
1993’de eşiyle birlikte ’67-71 Oxford Street W1D 2ER’ adresinde Tulip Holidays’i kuran Sökmen, paket tatil satışlarına da başlar.
1990’ların başında Türkiye’den Londra’ya siyasi sığınmacı akını olur. Bir zamanlar Rumların yoğunlukla bulunduğu Kuzey Londra Haringay’deki uzun Green Lanes Caddesi’ndeki Türkçe tabelalar artmaya başlar. Toplum nüfusu da Green Lanes de yoğunlaşır… Tulip Holidays, 1998’de “52 Green Lanes N16 9NH” adresinde ilk şubesini, 2001’de ‘156 Stoke Newington N16 7XA’da ikinci şubesini açar. 2004’de de yine eskiden de Türk turizm acentesi olan “9 Grand Parade N4 1JX” adresindeki şubeyi faaliyete geçirir. Bu şube daha sonraki yıllarda şirketin amiral gemisi olacaktır…
‘2000’li yıllarda toplum, Türkiye’ye aile ziyaretinin yanısıra paket tatil almaya başladı’ diyen işadamı, piyasadaki bu yeni talebi gözönüne alarak Marmaris, Kuşadası ve Fethiye’de şubeleri olan Cek Seyahat AŞ’yi bünyesine katar. Böylece ‘tüccar terzi’ misali toplum üyelerine uygun uçak bileti ve seyahat programları da sunmaya başlar. Bu dönemde bölgede toplum nüfusunun artması ve paket tatil de dahil sunulan seyahat ürünlerin çeşitlenmesi, şirketin yıllık cirosunu da 5 milyon sterlinin üzerine taşır.
Sökmen’e göre; 2005’te dünya konjonktöründeki değişimle sektördeki küçük acentelerin tröstlere karşı ayakta kalışı zorlaştı. Bu nedenlerle Oxford Street ve 52 Green Lanes’deki şubelerini kapatarak küçülmeyi tercih eden işadamı, Türkiye’deki şirketin Fethiye dışındaki şubelerini de sonlandırır.
2011’de 6 ay boyunca CHP İngiltere Dayanışma Derneği başkanlığını yapan Sökmen, kendisini ‘sosyalist’ olarak niteliyor ve geleceğin sosyalizmde olduğunu savunuyor. Dostlarının “zor adam”, ‘mükemmeliyetçi’ ve ‘titiz’ diye anlattığı Sökmen’in büyük kızı Mina (1980) barister, Seda (1989) ise aile şirketinde çalışıyor. Sökmenler bugünlerde aileye yeni katılan torun Lion’un mutluluğunu yaşıyor…
Başarıda sırrın dürüstlük, yaratıcılık ve çalışkanlıkta saklı olduğu vurgulayan işadamı, sabır ve hoşgörü ile elde edilen tecrübenin de önemli olduğunu sözlerine ekliyor… Dev turizm şirketleri ve internete karşı Tulip Holidays’i bugünlere taşıyan Abdullah Kadri Sökmen, içimizde ‘zoru başarmış’ birisi…”
AÇIK GAZETE: ACIMIZ BÜYÜKTÜR. AİLESİ VE SEVENLERİNE BAŞSAĞLIĞI DİLERİZ…
