İran 1990’ların ortalarına kadar gayri resmi olarak gözyumduğu PKK’nın İran’daki uzantısı Kürdistan Özgür Yaşam Partisi’ni (PJAK) neden bombalıyordu? BBC’den Hüseyin Alkan bu sorunun yanıtını BBC Farsça Bölümü’nden Pedram Farzad’a sordu*…
– İran’ın PKK politikasını nasıl değerlendirmek gerekiyor?
– Bildiğimiz kadarıyla 1980’lerin ortalarından, muhtemelen 1990’ların ortalarına kadar İran hükümeti gayrı-resmi olarak PKK güçlerini destekliyor ya da faaliyetlerine göz yumuyordu. Bağımsız gözlemcilere ve Türkiye’ye göre, İran, Türkiye içinde huzursuzluk yaratması için bu örgüte destek veriyordu. İran hükümeti bunu reddediyor. Ama birçok kişi İran’da geçmişte küçük de olsa bir PKK varlığı olduğunu ve Tahran’ın PKK’ya topraklarını açtığını biliyordu. Ancak bu politika ve İran’ın PKK’ya bakışı önemli ölçüde değişti.
– Peki bu değişimin başlıca sebepleri nelerdir?
– Bunun nedenlerinden biri Türkiye ile İran ilişkilerinin son yıllarda belirgin şekilde gelişmesi. Bu işbirliği çerçevesinde İran’ın PKK’ya verdiği desteği çekmesi konusunda uzlaşıldı. Diğer neden de PKK’nın Türkiye içinde ağırlığını kaybetmesi oldu. Bu açıdan da PKK artık İran’ın işine yaramıyordu. 2000’li yıllara geldiğimizde Saddam Hüseyin’in devrilmesi ve Kuzey Irak’ta güçlü bir bölgesel Kürt hükümetinin kurulmasından sonra Türkiye ve İran bu hükümetin kendi topraklarındaki Kürtler’e bir tür destek sağlama olasılığından derin kaygı duymaya başladı. İran, topraklarındaki Kürt örgütlenmelerine karşı daha hassas davranmaya başladı. PJAK şimdi İran’da çok büyük olmasa da bir tehdit olarak görülüyor. Büyük bir tehdit değil çünkü İranlı Kürtler bir ölçüde sempati duysalar da şimdilik silahlı mücadeleye inanmayan kendi siyasi partilerine destek veriyorlar. PJAK kendini bir İran örgütü olarak sunsa da İran’daki birçok Kürt, bu grubun PKK’nın uzantısı olduğunu biliyor ve İranlı olarak görmüyor.
– İran PKK ya da PJAK’ın faaliyetlerini nasıl değerlendiriyor?
– İran ABD’nin tecrit çabalarına karşı sürdürdüğü politikayla, Kuzey Irak’taki Kürt meselesini aynı çerçevede ele alıyor. Tahran ABD’nin PJAK’ı desteklediğini öne sürüyor. Bazı gözlemcilere göre PKK son yıllarda herkes tarafından kullanılan bir güç haline geldi. Bazı İranlı yetkililer, PKK’nın ülkede kargaşa yaratması için Amerika tarafından kullanıldığını düşünüyor. İranlılar’a göre ABD sadece Kürdistan sınırında değil, güney batıda Huzistan, güney doğuda Belucistan yani tüm sınırlarında istikrarsızlık yaratmaya çalıştığını savunuyor. PJAK’ın ya da PKK’nın faaliyetlerini de bu çerçevede değerlendiriyor.
__________________
* Bu söyleşi BBC Türkçe’den alıntıdır.
DİĞER AYAKÜSTÜ SOHBETLER:
– Serdar Denktaş: Mal mülk davaları en zor sorun
– ‘Kıbrıs’ta kısa dönemde çözüm olmaz’
– Tayvanlı yazardan ‘Sıcak bir öpücük’
– Kavakçı: Başörtü, dini bir mesele
– Perinçek: MHP tabanını dışlayarak solculuk yapılmaz!
– ‘Tek dileğim iki dengeli bir dünya…’
– ‘Beni en çok korkutan: Google’
– ‘Sorunumuz Yahudiler’le değil, siyonizmle’
– O bir ‘peynir avcısı’
– ‘Çernobil’den ders çıkarmadık’
– Bir kültür taşıyıcısı: Aydın Çukurova…
– Afşar Timuçin ile insana dair ne varsa…
– 12 Eylül iddianamesine ne oldu?
– Akın Birdal: Evren yargılanmalı!
– Hitler ile söyleşi…
– ‘Baş örtüsünü ilk kez Sumerliler taktı’
– ‘Türk solu titreyip kendine gelmeli’
– ‘Hepten pusulasız olmadığımız kanaatindeyim…’
– ‘Siyasi güç, her zaman kendi hukukunu yaratır’
– ABD işdünyasında çöküş
– ‘ABD Anayasası Patara’dan’
– Çocuklar öldürülmesin!
‘- ‘Bir Gün Mutlaka’
– ‘Derin devlet sorunları çözmek istemiyor’
– Kaş’taki gözyaşı
– ‘Son 15 yılda bilinçte sıçradık’
– Piref. H. Ökkeş ile ‘dörtköşe’ sohbet…
– Sorgun Ormanı’nı kurtaralım
– Devrim Bize Yakışırdı!
– G-8 protestosundan gözlemler…
-Başkaların hayalleri…
– Hurafeler gölgesinde Gelibolu…
– Çokuluslu tekellere karşı ‘Adil Ticaret’
– Kuzey çikolata, Güney ekmek derdinde
– Fokları, katliamdan kurtaralım!
– Nükleer denemelerin faturası: Doğal felaketler
-Türkiye’de de nükleer silah istemiyoruz!
– Çocuk işçiler
– İsrail dünyanın 6’ncı büyük nükleer silahına sahip!
– Faşizm neden Almanya’da kök saldı?
– Demirel davasında tekelci medya da suçludur
