– Küresel ekonomideki daralma dünya turizmini nasıl etkiliyor?
– Profesyonel anlamda 1980’li yıllardan sonra Türk turizmi ciddi bir atılım yaptı. Her sektörde yaşandığı gibi gerçek anlamda sektöre gönül vermişlerle parası olup da ya da bu furyada yerimiz olsun diyenler de turizmci oldular. Bunlar Körfez Krizi gibi bölgemizi etkileyen krizlerde en çok etkilenenler oldu. Türkiye’de önce Alanya’daki küçük yıldızlı oteller yapıldı. Sonra temalı büyük tatil köyleri dediğimiz Kemer otelleri geldi. Daha sonra devletin vermiş olduğu teşviklerle birlikte Side, Manavgat, Çolaklı, Kızılağaç ve Kundu ve Belek gündeme geldi. Arkasından 5 yıldızlı otellerimizin ardı arkası kesilmeden yapıldı. Güzel.. Ancak bu tesislerin dolması da bir problemdi.
– Nasıl bir problemdi?
– O dönemde hükümetlerin turizme verdiği değer ya da turizmin ekonomiye katkılarını hesaplayamadıklarından tanıtım ön plana çıkmamıştı. Turizmin bir bakanlığı olmasına karşın tanıtım da yetersizdi. Alternatif ülkelerde pazarlama yapılamıyordu. Seyehat eden kitlesiyle diyaloğa bir türlü geçemiyorduk… Bunu da öğrendik. Dışarıda lobi faaliyetleri bulunmayı öğrendik. Bu işi yapan firmalarla tanıştık. Türk geceleri düzenledik. 23 Nisan’ın bütün ataşeliklerde kutlanıp uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmesi bile önemli… İç dinamikler de paralel gelişti. Eskiden havaalanına inen yolcu 1.5 saatte pasaport kontoldan geçip dışarı çıkamazdı. Özel havayolları, Antalya ve Dalaman’ın yapılması Bodrum’un dış hatlara açılmasının yöremize katkımız oldu.
– Ulaşımdaki gelişme turizmde çeşitliliğe de neden oldu sanırım…
– Evet öyle oldu. Konaklama sektörünün dışında değişik alternatif turizme ilgi duyanlar da bölgeye geldi. Nedir bunlar? Yamaç paraşütü, dalma, tekne-yatçılık ön plana çıktı. Bu hobi turizmine gelenlerin çoğunun üst gelir grubundan olması ülkedeki diğer sektörlere de katkısını artırdı. Köy havasındaki mekanlar da kendilerini yenilemeye ve turistin isteklerine göre değiştirmeye başladılar. Alaturka tuvaletler, daha hijyenik alafrangalaştı. Restoranlar uluslararası standartları yakalamaya çalıştı. Bu arada uluslararası markalar da Türkiye’ye gelmeye başladı. Bugün Göcek ve Fethiye’de uluslararası yat malzemeleri , saat, altın, pırlantada marka isimleri görebilirsiniz. İngiltere’nin dört havalimanından Dalaman’a haftanın belirli günlerde uçuşlar başladı. Haftanın her günü ucuz uçuş var artık… İngiltere’deki turizm fuarında Türkiye’ye ciddi bir ilgi olduğunu gözlemledim. 2007’nin ilk dört ayında 42 bin 854 İngiliz turist gelmiş. Bu rakam bu yılın aynı döneminde yüzde 19.4 artışla 51 bin 189 yolcuya çıkmış. Bu Dalaman Havaalanı için büyük bir bararı. Çalıştığımız 4 İngiliz tur operatörlerinin beklentilerine göre de yüzde 25 artış bekliyorlardı.
– Majesty Tuana Park’ta bu artışı gözlemlediniz mi?
– Evet üstelik eskiden Majesty Tuana, bir Alman tatil köyü olarak anılırdı. Şimdi yüzde 25’imiz Alman, yüzde 25’imiz Rus ve yüzde 20’miz İngiliz haline geldi. Geri kalan da Hollandalı, Belçikalı ve Polonyalı bile var. Alternatif pazarların olması doluluğu artırıyor. Haliyle bundan pazardaki domates satıcısı bile nemalanıyor. Bir diğer sevindirici yön de 2000’de Avrupa’da AB normların sıkı uygulandığı İngiltere ve Almanya’dan gelen turistlerde ciddi düşüşler yaşıyorduk. Son yıllarda heyelana uğradığımız pazarlardan turist artışı var.
– Bu sezondan umutlusunuz o zaman?
– Ben sektörün güzel bir yıl yaşayacağını, özellikle Avrupa’dan gelen misafirlerimizde bir sorun çıkmayacağını, bunun yanısıra dövizin artışıyla birlikte turizmcinin yüzünün güleceğine inanıyorum. Ancak “endişelerim yok mu?” var. Ancak burada AKP’nin kapatılma davası, son 3 aylık ekonominin iyi gitmemesinden dolayı hükümetin radikal kararlar alıp vergilerle turizmcinin üzerine gitmesi gibi olaylar “siyasi krizi doğuracaktır” diye düşünüyorum. Avrupa’da eğitim görmüş birisi olarak “Biz Avrupalıyız” dediğimiz bir dönemde bu olayları bizim ülkemizde yaşamış olmayı sindiremiyorum… Genç cumhuriyetin bunu haketmediğini, bu tür sorunların gündemde tutulmaması gerektiğini, bütün bunların sektöre çok zarar vereceğini düşünüyorum… Çünkü insanlar kendi parasıyla hiç bir şekilde kendisini riske edecek ülkelere seyahat etmeyeceğinin bilincinde olan birisiyim… Biz grup olarak da bunun farkında olduğumuz için Ankara’ya bu mesajı vermeye, verdirmeye çalışıyoruz. Bu tesisleri sırtımıza alıp götürecek değiliz. Bu ülkede turizm yapacağız ve sonuna kadar da turizmci olacağız.
Bütün bunlar yaşanırken Rusyadaki seçimden gıda fiyatlarına artışa kadar dış etkiler de bizi etkiliyor tabii… Şimdiden hükümetin olası dış etkilere karşı sektörleri eğitmesi, kriz yönetimini öğretmesi gerekiyor. “Bunlar yapılıyor mu?” derseniz Ne yazık ki yapılmıyor ama biz bunları konuşabiliyorsak demek ki yapılmasını arzu eden de bir grup var… AB’nin bizden beklentilerini şahsım olarak iyi biliyorum. AB normlarının yerine getirilmesi birey olarak yaşam standartımızın artmasıdır. Turizm de tesisimizde verdiğimiz hizmeti sokaktaki her insanın da hakettiği felsefesiyle çabalamalıyız.
– Majesty Tuana olarak bu sezona nasıl hazırlandınız?
– Majesty Tuana Park, 1993’den bu yana yaklaşık 750 bin geceleme yapmış Fethiye’de 4 büyük tatil köyünden biri olarak üzerine düşeni yapmış bir tesis olarak değerlendiriyorum. 15 yılın sonunda eksikliklerimizi değerlendirdik ve geçen kış yenileme çalışmaları yaptık. Banyoları, ahşapları değiştirdik. Odalarımızı, iç ve dış duvarları boyattık. Havuz kenarındaki genel mekanlardaki seramikleri değiştirdik. Resepsiyonumuzda yeni bir lobi yaptık. Tv sistemimizi yeniledik. Sezona iyi başladık. Umarım kazasız belasız da sürdürürüz. Gönülden Türk turizminin 12 aya uzaması geçiyor tabii. Ancak alt yapı olarak hazırlanmamız gerekir. Bu bağlamda yerel yöneticilerimize bu konuda çok iş düşüyor. Önümüzdeki yerel seçimler bu açıdan önemli. Turizmden ve çevrenin öneminden anlayan yöneticilerimiz seçilir.
FOTOĞRAF: Majesty Hotels and Resorts Genel Müdürü Nurkaya Gündoğdu
